Makinist ne yapsın
TCDD de trenler önceden belirlenmiş livreye (seyir cetveli-Tarife) göre seyir ederler. Livrelerin olağanüstü bir durum olmadıkça değiştirilmemesi esastır. Yolcu alışkanlığının ve talebinin sürdürebilir olması için bu gereklidir.
Livrelerde trenlerin gar ve istasyonlara varış kalkış saatlerinin gösterilmesinin yanında trenlerin hangi istasyon ve km ler arasında hangi süratle gideceği azami ve tabii sürat olarak gösterilmiştir.
Makinistler; trenler tehirli olmadıkça tabii seyir müddetlerini takip ederler, tehirli olduklarında da asgari seyir müddetlerini takip ederek, tehir sürelerini kazanıp trenin vaktinde seyir etmesini sağlamaya çalışırlar.
Atatürk’ünn makinisti
TCDD Genel Müdürlüğü, Booz Allan&Hamilton raporunda önerilen "prestij treni"ni hayata geçirmek için 2004 yılında Ankara – İstanbul arasında "hızlandırılmış tren" adı ile bir tren sefere koydu. Ve ardından tren işletmeciliğinde sıkça karşılaşılan gecikmelerin sona erdirilmesi ve makinistlere daha serbest hareket etme imkanı verilmesi için 17.05.2004 tarih ve 6231 sayılı emri ile makinistlere %10 livre hızının fazlası ile seyir etme konusunda yetki verdi.Bu yetkinin kullanımını da makinistin yol tecrübesine ve yolu tanıması şartına bağladı.
Pamukova’da 22.07.2007 tarihinde meydana gelen hızlandırılmış tren faciasından sonra TCDD tarafından makinistler suçlu ilan edilip işten atılmalarına rağmen diğer suçlu da "hızlandırılmış tren"miş gibi trenin seferlerine son verildi. Makinistlerin açmış oldukları İdari davalar hala sürmekte olup, çıkan "Memur Sicil Affı" yasasından yararlanarak tekrar işe döndüler.
Makinistler yargılandıkları ceza davasında 8/3 ve 8/1 oranında kusurlu görülerek ceza aldılar. Aldıkları cezaya ilişkin mahkeme kararına "8/4 kusurlu olan TCDD yöneticileri hakkında Faciadan hemen sonra Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan suç duyurusu gerekçe gösterilip, 8/4 kusur için hüküm kurulmaması" nedeniyle Yargıtay’da itiraz edildi.
Hızlandırılmış tren makinistlerinin önünde yasal ve hukuki olarak hiçbir engel bulunmamasına rağmen tıpkı "hızlandırılmış tren" gibi çalışmaları engelleniyor, Lokomotif üzerinde görev yapmalarına hala izin verilmiyor. Demek ki TCDD nin 8/4 kusuru hızlandırılmış tren dizilerinde idi.
TCDD Yöneticileri , Çöğürler Değirmenözü istasyonları arasında meydana gelen ve 9 kişinin hayatına mal olan Pamukkale ekspresinin raydan çıkma olayından sonra yıllardır yatırımsızlık ve personel eksikliği nedeniyle yapılmayan yol bakımlarını göz ardı edip yol bakım elemanlarının suçlu ilan edilerek yargı önüne çıkarmakta sakınca görmedi.
Bununla da yetinmeyip; askeri emirlere benzer talimatlar yayınlayıp personele çalışma şevki değil, bizzat korku salmaya başladı.
Kamuoyuna da açıklandığı şekli ile personelin kanuni hakkı olan izin kullanımını "yol bakım-onarımında çalışan işçi ve memurların tüm izinleri, ikinci bir emre kadar kaldırılmıştır" denilerek yasaklandı. (11.02.2008 tarih 8008 sayılı emir)
Bu kanuna ve TİS hükümlerine aykırı olan izin kısıtlaması hakkında TCDD de örgütlü memur ve işçi sendikaları tarafından dava açılması beklenmektedir.
Çünkü;
TCDD’de fiili olarak 1995 yılından beri uygulanan tasfiye politikaları nedeniyle meydana gelen personel açığı, çalışan insanların yasal hakları olan izinler kaldırarak önlenemez..
Ayrıca;
TCDD tarafından daha önceki yıllarda İdari İzinlerin kullanımına getirilen yasa dışı kısıtlama için BTS üyesi Soner ÖNAL tarafından İstanbul 3.İdare mahkemesine dava açılmış ve bu usulsüz izin kısıtlaması İstanbul 3.İdare mahkemesinin 2002/1184E,2003/505K sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
Yine aynı emirde(11.02.2008 tarih 8008 sayılı emir) Kaza ve olayların değerlendirilmesinde kazaların % 70 personel kusurundan meydana geldiği ilan edilerek faal personelin eğitilmesi emirlenmiştir. Booz Allen&Hamilton ve CANAC raporlarındaki önermeler doğrultusunda başta demiryollarına nitelikli personel yetiştiren TCDD Meslek Lisesi olmak üzere Adapazarı, Behiçbey gibi eğitim merkezleri kapatılırsa personelin eğitimsizliğinden şikayet etmeye hakkınız yoktur. Hele hele yaşanan olayları bilimi dışlayarak "nazara" bağlamak ise TCDD geleneğinde ve geçmişinde görülmemiş bir beyanattır.
%70 oranındaki personel kusuru hangi kaza ve olaylar baz alınarak belirlenmiştir. Kalan %30 kime aittir. TCDD nin kendi denetim elemanlarınca yapılan tahkikatlarda zaten ya personel ya vatandaş kusurludur. TCDD nin hiç kusuru yoktur. TCDD yalnızca adli yargılamalara taşınmış olaylarda mahkemeler tarafından kusurlu ilan edilmektedir. Şimdi diyeceksiniz Pamukova’da 8/4 oranında kusurlu ilan edildi de ne oldu?
TCDD nin 11.02.2008 tarih ve 8008 sayılı emrinin 7. maddesinde "herhangi bir nedenle seyir kayıpları oluşmuşsa bu kayıpların kazanılması için hat kesimleri için kalkış varış tarifelerinde gösterilen hızlar aşılmayacak" denilmektedir.
Doğru olanı da budur. Ancak; 11.02.2008 tarih ve 8008 sayılı emirde, 17.05.2004 tarih ve 6231 sayılı emri ile makinistlere %10 livre hızının fazlası ile seyir etme yetkisinin iptal edilmesi gerekmez miydi?
Peki şimdi makinist ne yapsın.
Hangi emre uysun?
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: www.kentvedemiryolu.com