Haydarpaşa Gar Binasının İzinsiz Tadilatı Yargı’da

Haydarpaşa Gar Binasının 3.katında 2006 Temmuz ayında duvarların bir kısmının yıkılması, bütün kapılar sökülmesi şeklinde sürdürülen inşaatın kanunlar ve koruma kurulu kararları çiğnenerek sürdürülmesi üzerine Mimarlar Odası ve Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası tarafından Kadıköy Cumhuriyet Savcılığına yapılan suç duyurusu hakkında yürütülen incelemenin tamamlanmasının ardından  TCDD 1.Bölge Müdürü Üzeyir ÜLKER, TCDD 1.Bölge Yol Müdürü Halil KÖSOĞLU ve müteahhit Haluk ŞAHİN hakkında 2863 sayılı yasaya muhalefetten Kadıköy 7.Asliye Ceza mahkemesinde dava açılmıştır.

Haydarpaşa Gar Binasının 3.katında (İstanbul İli, Kadıköy ilçesi, 54 pafta, 240 ada, 1 parseldeki tescilli) izinsiz inşaat faaliyeti yürütüldüğü Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası tarafından İstanbul 5 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kuruluna 27.07.2006 tarih ve 3893 sayılı yazı ile bildirilerek, koruma kurulunun olaya müdahale etmesi ve yetkileri dahilinde ilgililer hakkında adli mercilere şikayette bulunulması talep edilmiştir. Mimarlar Odası ve Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası, birinci derecede tarihi ve kentsel sit alanı ilan edilen gar binasının üçüncü katında izinsiz olarak tadilat yaptığı gerekçesiyle TCDD bürokratları ve Müteahhit hakkında 2006 ağustos ayında Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunmuştur.  Haydarpaşa Gar Binasında yapılan ve basit inşaatı aşan bu izinsiz inşaat faaliyeti ile ilgili olarak Kadıköy Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmakla birlikte, Kadıköy 4.Sulh Mahkemesi aracılığıyla inşaat alanında delil tespiti yaptırılmıştır. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul V Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünün Kadıköy Cumhuriyet Başsavcılığı makamına yazdığı 03.04.2007 tarih ve 384 sayılı yazının 2.paragrafında açıkça; “…kurulumuz tarafından yerinde yapılan incelemenin ardından alınan 13.09.2006 gün, 242 sayılı kararda, yapılan uygulamaların bakım ve basit onarımı aştığının görüldüğüne, bu nedenle uygulamanın durdurulmasına, yapılacak uygulamalar için rölöve, restitüsyon ile kısmi tadilat projesinin ve detaylarının ayrıca ayrıntılı fotoğraflarının kurulumuza iletilmesinden sonra konunun yeniden değerlendirilmesine…” denilmektedir. Koruma Kurulu, inşaat durdurduktan sonra verdiği 11.10.2006 gün ve 277 sayılı onayda, yapılacak uygulamaların “bakım” ve “basit onarım” kapsamında olması gerektiğini vurgulamıştır. Yine Savcılık Makamına sunduğu 03.04.2007 tarih ve 384 sayılı yazısında, Kadıköy Belediye başkanlığının yazısı ve ekindeki rapor ve resimlerden bahisle, yapılan uygulamanın “bakım çalışması” kapsamında olduğunu belirtmiştir. 

Koruma Kurulu, TCDD 1.Bölge Müdürlüğü Makamına yazdığı 22.11.2006 tarih ve 1101 sayılı yazıda ise, “Söz konusu parseldeki yapıya Kültür ve Tabiat Varlılarını Koruma Yüksek Kurulunun 05.11.1999 sayılı ilke kararında yer alan bakım maddesi(sadece yapının yaşamını sürdürmeyi amaçlayan, tasarımda, malzemede, strüktürde, mimari öğelerde değişiklik getirmeyen müdahalelerdir. Çatı aktarımı, oluk onarımı, boya badana vb.) kapsamında değerlendirilebileceğini…” diyerek, “BAKIM” kavramının tanımını da yapmıştır.  

Ancak gerek kurul kararında, gerekse de raportörlerin sunduğu raporlarda, yapılan uygulamanın “basit bakım ve onarımı aştığı, yeni eklemeler yapıldığı ve izinsiz olduğu” ibaresine yer verilmektedir. Hiçbir raporda ve belgede yer almamakla birlikte, Koruma Kurulunun kararı ile durdurulan izinsiz inşaat uygulaması, kurula sunulacak projelere göre sonradan yeniden değerlendirilecek olmasına rağmen, şüpheliler o dönemde yaklaşık 23 gün boyunca binanın şikayete konu katında yaptıkları değişiklikleri ve hasarın geri dönüşümü için hiçbir işlem yapmamışlardır.  Yani, binada yapılan basit onarım ve tadilatı aşan uygulamalar, değiştirilmeksizin olduğu gibi korunmuştur. Ve Koruma kurulunun onayından sonra da inşaat tamamlanmıştır.  Haydarpaşa Gar Binası 100 yaşını aşan tarihsel ve kültürel miras niteliğinde olup; İstanbul II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 21.08.1997 tarih ve 4542 sayılı kararla “I. Sınıf Korunması Gereken Yapı” olarak tescil edilmiştir. “I. Sınıf Korunması Gereken Yapı” da sürdürülen inşaat faaliyetini “bakım” kapsamında değerlendirmek ve koruma kurulunun verdiği izni buna gerekçe göstermek mümkün değildir.  Haydarpaşa Gar Binasının 3.katında sonradan izin alınarak yapılan inşai işlemlerin, “bakım” kapsamında değerlendirilemeyeceği açıktır. 

Kültürel ve tarihi değerleri korumak devletin öncelikli görevlerinden olduğu gibi, tüm insanlığın ortak değerleri olan bu eser ve yapıları korumak bir yurttaşlık görevidir. Nitekim bu nedenlerle Anayasa’nın Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması başlıklı 63. maddesinde  “Devlet; tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlar, bu amaçla destekleyici ve teşvik edici tedbirler alır.”  hükmü getirilmiştir. Ne yazık ki; bizzat devlet tasarrufu altında bulunan tarihsel ve kültürel miras devlet görevlileri ve yetkilileri eliyle tahribata uğratılmıştır. Dünyaca ünlü tarihsel ve kültürel miras olan “Haydarpaşa Tren Garı”nda, Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu İZNİ olmaksızın, binayı tahrip edecek ve binaya geri dönülmeyecek şekilde zarar verici nitelikte inşaat faaliyeti yapılması nedeniyle TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman, TCDD I.Bölge Müdürü Üzeyir Ülker, TCDD I.Bölge Taşınmaz Varlıklar Müdürü Ufuk Kınık, TCDD I.Bölge Yol Müdürü Halil Kösoğlu ve yapımcılar hakkında Kadıköy Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunulmuştur.

 

Kadıköy Cumhuriyet Savcılığı elde edilen veriler, belgeler ve araştırmalar sonunda, TCDD 1.Bölge Müdürü Üzeyir ÜLKER, TCDD 1.Bölge Yol Müdürü Halil KÖSOĞLU ve müteahhit Haluk ŞAHİN hakkında 2863 sayılı yasaya muhalefetten Kadıköy 7.Asliye Ceza mahkemesinde 2010/06 esas nosu ile dava açmıştır. Davanın ilk duruşması 03.03.2010 tarihi saat 09.25 de Kadıköy 7.Asliye Ceza mahkemesi duruşma salonunda yapılacağına dair mahkemenin “çağrı kâğıdı” taraflara gönderilmiştir.  

Mimarlar Odası ve Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası tarafından Kadıköy Cumhuriyet Savcılığına yapılan suç duyurusunda, şüpheliler arasında TCDD Genel Müdürü Süleyman KARAMAN’ın ismi de geçmesine rağmen, dava açılanlar arasında ismi bulunmamaktadır. 

Açılan bu dava; bundan sonra kamu yöneticilerinin kamu gücünü yasalara kurul kararlarına aykırı olarak kullanmalarında caydırıcı olacaktır.