Gebze-Tuzla Demiryolu Tescile Değer Değil(miş)
Haydarpaşa Dayanışması bileşenlerinden Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve BTS İstanbul 1 Nolu Şubesinin İstanbul’daki tren hatlarının Endüstriyel Demiryolu Mirası olarak koruma altına alınması talebini değerlendiren Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü 07.01.2009 tarih 739 sayılı kararı ile "Gebze Tuzla arası demiryolu hattı üzerinde bulunan yapıların tescilli olduğuna, demiryolu hattının ise tescil edilmesine gerek olmadığına" karar vermiştir.
2007 yılı içinde Haydarpaşa-Gebze ve Sirkeci-Halkalı arası demiryolu hattı ve çevresindeki varlıkların "demiryolu endüstri mirası" olarak koruma altına alınması için BTS, Mimarlar Odası ve ICOMOS olarak İstanbul Tabiat ve Kültür varlıklarını Koruma Kurullarına başvuru yapılmıştı.
Bu başvurunun üzerinden bir yıldan daha fazla süre geçmesine rağmen sonuçlandırılmaması üzerine Endüstriyel Miras Başvurusuna destek olması amacı ile elektronik ortamda imza kampanyası düzenlenmiştir.
Kampanya dahilinde 24 Eylül 2008 gününe kadar toplanmış olan yaklaşık 15.000 imza 25 Eylül 2008 günü Haydarpaşa Gar Postahanesi önünde yapılan basın açıklamasının ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne, İstanbul Tabiat ve Kültür Varlıkları Koruma Kuruluna, UNESCO’ya, Kültür Bakanlığı’na, İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanlığı’na, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’na ve DLH’ye gönderilmişti.
Yine Koruma Kurullarından karar çıkmaması üzerine Ankara Kültür Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne konunun aciliyetine binaen ilgili kurulların uyarılmasını yazılı olarak talep ettik.
15.000 imzayı posta ile alan kurumlar arasında bulunan TCDD Genel Müdürlüğü İstanbul 2 ve 5 Nolu Koruma Kurullarına ve Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesine gönderdiği 30 Aralık 2008 tarihinde 18879 sayılı yazısında "TCDD İşletmeciliğinin sekteye uğramaması ve hatların bakımının aksamaması için Haydarpaşa Gebze ve Sirkeci Halkalı arası demiryolu hattının endüstriyel miras kapsamında değerlendirilmemesini" istemişti.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünden 10.10.2008 tarih 184324 sayılı yazı ile koruma kurullarının uyarılması ve TCDD’den gelen "Haydarpaşa Gebze ve Sirkeci Halkalı arası demiryolu hattının endüstriyel miras kapsamında değerlendirilmemesi" içerikli yazı ile raportör raporunu değerlendiren Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu 07.01.2009 tarih ve 739 sayılı kararında "Tuzla Gebze arası demiryolu hattının tesciline değer olmadığına" oy çokluğu ile karar vermiştir.
· DLH Genel Müdürlüğünün 27 Ağustos 2008 tarih ve 6513 sayılı yazısının ekindeki listenin 2 sayfasında Marmaray CR! İnşaatı kapsamında Tuzla, Coşkunoğulları, Çayırova, Fatih, Osmangazi ve Gebze istasyon binası peronların yıkılacağı ilan edilmektedir.
· Haydarpaşa Gebze arası demiryolu hattımız 100 yılı aşan geçmişi ve çevresinde şekillenmiş peron, alt ve üst geçit gar binaları, lojmanları köprü ve tünelleri ile bir bütün içinde ülkemizin tarihi demiryolu mirası olarak bu güne kadar intikal etmiştir. Bir bütünlükle yarına intikal etmesi içinde hem demiryolu hattının hemde bu hat üzerindeki tesis ve yapıların korunması gerekmektedir. Bu tarihi demiryolu mirası olan hat güzergâhının yarına saklanmasına engel teşkil eden en büyük tehlike Marmaray CR1 demiryolu hattı üçleme projesidir. Bu gün bu tehlikeyi görmezden gelenler bu gün İstanbul’da kayıp demiryolu Kemerburgaz’ı orman içinde aradıkları gibi yarın Marmaray hatlarının altında sağında solunda demiryolu mirasımızı arayacaklarından şüphemiz yoktur. Dünyanın birçok ülkesinde tarihi demiryolu hatları koruma altına alındığı, bakımları yapılarak işletmecilik faaliyetlerinin devam ettirildiğini tablolar ile ifade etmiştik. http://kentvedemiryolu.com/icerik.php?id=447
Yukarıda ifade ettiğimiz gerçekler raportör raporuna yansıdı mı yada Marmaray’ın 100 yıllık demiryolu mirasına etkileri kurulda değerlendirildi mi bilmiyoruz ama çıkan karar bakıldığında değerlendirildi ise de görmezden gelindiği apaçık ortadadır. İzmit kent içi demiryolu mirasının üzerinde restorantla birlikte konumlanan koruma kurulundan "demiryolu mirasının" korunmasını beklemekle fazla mı iyimser olduk…
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu