Ulaştırma Bakanına Soru: Liman Gelirlerinin TCDD de Kalmaması mı Tren İptallerine Neden Oluyor
MHP Yozgat Milletvekili Mehmet Ekici’nin TCDD Faaliyetlerine ilişkin iddialar üzerine Ulaştırma Bakanının yanıtlaması istemi ile TBMM Başkanlığına 15.07.2010 tarihinde verdiği soru önergesi aradan geçen 40 günlük süreye rağmen hala yanıtlanmamıştır.
|
Dönemi ve Yasama Yılı |
23/4 |
|
Esas Numarası |
7/15677 |
|
Başkanlığa Geliş Tarihi |
15/07/2010 |
|
Önergenin Özeti |
TCDD’nin faaliyetlerine ilişkin |
|
Önergenin Sahibi |
|
|
Önergenin Muhatabı |
|
|
Önergeyi Cevaplayan |
|
|
Önergenin Son Durumu |
İşlemde |
Mehmet EKİCİ verdiği soru önergesinde Ulaştırma Bakanına dönemindeki yük yolcu taşımasının kapasitesini ortaya koyacak istatistikî bilgileri açıklamasını talep etmiştir.
Ekici ayrıca özelleştirilen limanlardan sağlanan gelirlerinden yoksun kalan TCDD’nin bazı tren iptallerine etkisi olup olmadığını, bazı taşınmazların iddia edildiği gibi gerçek değerleri dışında satılıp satılmadığını, bütçeden demiryollarına ayrıldığı söylenilen payın karayollarına aktarılıp aktarılmadığını, yurt dışında garlar gelir sağlayan işletmelere dönüştürüldüğü ancak ülkemizde garlar arsa olarak satışı yapılarak demiryollarının gelirlerinin azaltıldığı buna yönelik yeni bir stratejilerinin olup olmadığını sormuştur.
Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 30.12.2004 T. ve 2004/128 sayılı kararı ile TCDD tarafından işletilen limanlardan Haydarpaşa Limanı hariç, Mersin, İzmir, İskenderun, Samsun, Bandırma ve Derince Limanları, elde edilen gelir yeni demiryolu hatları yapımında kullanılmak üzere 2005 yılı içerisinde özelleştirilmek üzere özelleştirme kapsamına alınmıştır. Altın yumurtlar konumdaki limanlar, adeta dikensiz gül bahçesine dönüştürülerek, özel sektöre; elde edilen gelir demiryolu projelerinde kullanılacak gerekçesiyle devredilmeye başlanmıştır. Ancak 2008 yılı içinde yapılan kanuni bir düzenleme ile özelleştirme gelirlerinin %60 karayolu, %40 demiryolu olarak dağıtılması öngörülmüş, 2009 bütçesinde ise bu oranlarda kaldırılarak elde edilen gelirlerin doğrudan bütçeye aktarılacağı hükmüne yer verilmiştir.
|
5793 SAYILI KANUN MADDE 26- 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 24- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce özelleştirilen Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü (TCDD) limanlarından elde edilen gelirlerden Hazine İç Ödemeler Muhasebe Birimi hesaplarında tutulan tutarlar, bu birim tarafından genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen tutarların yüzde 60’ını karayolu yapımı ile bu amaçla yapılacak kamulaştırma, karayolu bakımı ve onarımı amacıyla Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesine, yüzde 40’ını ise demiryolu yapımı ile bu amaçla yapılacak kamulaştırma, demiryolu bakımı, onarımı ve demiryolu araçlarının alımı ve diğer ihtiyaçlarda kullanmak amacıyla TCDD’ye sermayesini artırmak suretiyle ödenmek üzere Hazine Müsteşarlığı bütçesine ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra TCDD’ye ait limanların özelleştirilmesinden elde edilecek gelirlerin tamamı ise tahsilini izleyen onbeş gün içinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca Ulaştırma Bakanlığı merkez ödemelerini yapan muhasebe birimi hesaplarına aktarılır. Aktarılan bu tutarlar, aynı birim tarafından genel bütçenin (B) işaretli cetveline özel gelir kaydedilir. Kaydedilen bu tutarların yüzde 60’ını karayolu yapımı ile bu amaçla yapılacak kamulaştırma, karayolu bakımı ve onarımı amacıyla Karayolları Genel Müdürlüğü bütçesine, yüzde 40’ını ise demiryolu yapımı ile bu amaçla yapılacak kamulaştırma, demiryolu bakımı, onarımı ve demiryolu araçlarının alımı amacıyla TCDD’ye sermayesini artırmak suretiyle ödenmek üzere Hazine Müsteşarlığı bütçesine özel ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir.
Özel gelir ve ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içerisinde kullanılamayan kısımları ertesi yıl bütçelerine devren gelir ve ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Sermaye ödenekleri yılı yatırım programı ile ilişkilendirilir.” |
TCDD Liman gelirlerinin tamamını kullanma hakkına sahip olsa dahi gelirin gideri karşılama oranında devamlı bir düşüş olacaktır. Çünkü her yıl kasaya giren liman gelirleri satış ile sonlanmıştır.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu