Haydarpaşa Gar Ne Olacak

Sinan Erdem Kapalı Spor Salonu’nda 24 Şubat 2013 tarihinde düzenlenen Erzincan’ın 95. Kurtuluş Yıldönümü Şenlikleri’ne katılan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, gazetecilerin Haydarpaşa Garı’nı da içerisine alan projeye ilişkin bir sorusu üzerine “Haydarpaşa’da sorun yok. 2006’dan beri çalışılıyor. Her türlü süreçten geçti. Belediyelerden geçti. İtiraz süreçleri de sona erdi. Haydarpaşa’nın, bölgenin doğal yapısını koruyacak, tarihi değerlerini muhafaza edecek ve fazla yoğun yapılaşmaya izin vermeyen, tarih ve tabiat varlıklarını koruma kurullarının da onayladığı proje gerçekleştirilecek. Haydarpaşa Garı otel değil, halka açık olarak devam edecek” ifadelerini kullandı.

Öncelikle bu sorunun ve yanıtının bu şekilde gelmesi ve açıklamanın “Haydarpaşa Garı otel değil, halka açık olarak devam edecek” denilerek sözde teminatla tamamlanması tesadüfî değildir.

56 haftadır Pazar günleri 13.00 ila 14.00 arasında 36 haftadır da Perşembe geceleri 20.00 ila 21.00 saatleri arasında Haydarpaşa gar MerdivenlerindeHaydarpaşa Dayanışması‘nın inatla sürdürdüğü protesto eylemlerinin ve son olarak 20 Şubat 2013 tarihinde Kadıköy’den Haydarpaşa Gara “Haydarpaşa Halkındır” adı ile yapılan yürüyüşün yarattığı yansına gazetecinin soru sormasına ve Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanında eylemlerde sıkça kullanılan “gar otel olursa girmek parayla” sloganına yanıt verircesine “Haydarpaşa Garı otel değil, halka açık olarak devam edecek” açıklama yapmasına neden olmuştur.

48 kelimeden ibaret bu açıklamayı Gazeteler Bakan Yıldırım “Haydarpaşa gar otel olmayacak” dedi başlığı ile verdiler. Gazetecinin sorduğu soruyu tam olarak bilmiyoruz. Bunun içindir ki verilen yanıtın gazetecinin sorusuna tam cevap olup olmadığı konusunda bir şey söylenemez. Ancak 48 kelimelik bu açıklamayı ayrıntılı olarak eldeki bilgi ve belgelerle değerlendirdiğimizde Haydarpaşa Garın Endüstriyel işlevini sürdürmesi konusunda iktidarın isteğinin olmadığını görmekteyiz.

UDHB Binali Yıldırım’ın açıklamasının başında “Haydarpaşa’da sorun yok. 2006’dan beri çalışılıyor. Her türlü süreçten geçti. Belediyelerden geçti. İtiraz süreçleri de sona erdi” şeklindeki tespiti, ya Haydarpaşa Dayanışması bileşenlerinin (BTS, Mimarlar Odası, Liman-İş Sendikası) Haydarpaşa Gar Koruma Amaçlı İmar Planının yürütmesinin durdurulması talebiyle açmış olduğu iptal davasınıgörmezden gelmek ya da yargı kararını beklemeden geri dönüşü imkânsız inşaata başlayarak süreci oldu bittilere mahkum etmek anlamına gelmektedir.

Sadece Türkiye ve İstanbul için değil dünya için de tarihi, kültürel, sosyal, işlevsel ve simgesel değeri ile bir endüstri mirası niteliğindeki Haydarpaşa Garı, Liman ve çevresinin planlanmasında, esas amacın, söz konusualanın taşıdığı tarihsel işlevsel ve kültürel değerlerin geliştirilip korunmasından daha çok kısa vadeli ekonomik çıkarlar adına alanın rant kabiliyetinin ve yapılaşma kapasitesinin arttırılarak özel kullanıma sunulabilmesi olduğu son derece açık bir biçimde ortaya koyan açıklamaları beyanatları unuttuğumuzu, söz konusu planı ve plan notlarını okumadığımızı varsayan UDHB Binali Yıldırım açıklamasının devamında “Haydarpaşa’nın, bölgenin doğal yapısını koruyacak, tarihi değerlerini muhafaza edecek ve fazla yoğun yapılaşmaya izin vermeyen, tarih ve tabiat varlıklarını koruma kurullarının da onayladığı proje gerçekleştirilecek” demiştir.

Unutmayalım ki 30.11.2007 tarihinde TCDD ve İBB arasında imzalanmış olan protokolle gelir getirici kentsel dönüşüm projeleri hazırlanarak değerlendirilmesi içinTCDD Genel Müdürlüğü İstanbul ili içinde mülkiyetinde bulunan başta Sirkeci ve Haydarpaşa Gar alanları da dahil olmak üzere toplam 2.000 000 m2 alanı, imar planı hazırlanması için İBB’ye yetki vermiştir. Gelir getirici dönüşüm projeleri uygulanırken bölgenin doğal yapısı nasıl korunacak, tarihi değerleri nasıl muhafaza edilecek ve gelir getirmesi birinci hedef iken fazla yoğun yapılaşmaya nasıl izin verilmeyecek bunları biri bize anlatmalı. Bu alandaki emellerini açık açık anlatan TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman’ın, “halkın istediği doğrultuda Haydarpaşa Gar ve Dönüşüm Projesinde düzenlemeye gidildiğini belirterek, Haydarpaşa’daki rayların tarihi eser statüsü kazandığını söyledi. Boğaz Tüp geçit Projesi’nin hayata geçmesinin ardından acı ve tatlı birçok hatıranın yaşandığı Haydarpaşa Tren Garı kullanılmayacak. Marmaray projesinin tamamlanması ve Ankara-İstanbul arası hızlı tren seferlerinin başlamasıyla, artık trenler Haydarpaşa’ya uğramadan Kadıköy üzerinden Avrupa yakasına geçecek. Böylece Haydarpaşa Garı boşa çıkacak. Devlet Demiryolları da 1 milyon 320 bin metrekarelik bu tarihi alana yaklaşık 5 milyar dolarlık Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile içinde, müze, yat limanı, hastane, oteller, fuar ve kongre merkezi, ticaret alanları ve spor merkezi gibi birçok aktivitenin yer alacağı “Haydarpaşa Gar ve Dönüşüm Projesi”ni inşa edecek” açıklamasının hiçbir önemi yoktur mu diyelim.

TCDD İşletmesi Yönetim Kurulu 12 Eylül 2012 tarihinde yaptığı toplantıda TCDD “Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri sahasında Kuruluşumuz mülkiyetinde bulunan yaklaşık 1.000.000 m2 taşınmazın, İstanbul’un kültürel ve sosyal yapısıyla bütünleşerek ülkemiz ve kuruluşumuz açısından gelir getirici yönden değerlendirilmesi amacıyla Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirilmesi hususunda Genel Müdürlüğe yetki verilmesine” karar vermiştir. Bunun üzerine TCDD 18 Eylül 2012 tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na Haydarpaşa garın liman ve çevresinin satışı için başvuru yapmıştır.

Bölgenin taşıdığı tarihsel kentsel ve kültürel önem, ilgili kurul ve yargı kararları gereği Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası Koruma Amaçlı İmar Planları yapımına ilişkin bir protokol üzerine hazırlanan ve Haydarpaşa Dayanışmasının açtığı iptal davasına konu olan planlarda da, alanın taşıdığı tarihsel işlevsel ve kültürel değerlerin geliştirilip korunmasından daha çok alanın rant kabiliyetinin ve yapılaşma kapasitesinin arttırılarak özel kullanıma sunulabilmesi hedef ve amacı öncelik kazanmıştır. Bakan’da zaten bunu bildiği için “tarih ve tabiat varlıklarını koruma kurullarının da onayladığı proje gerçekleştirilecek” demekte de sakınca görmemektedir.

UDHB Binali Yıldırım yapmış olduğu açıklamanın finalinde “Haydarpaşa Garı otel değil, halka açık olarak devam edecek” demiştir. Ancak bakanın bu cümleden önce sarf ettiği cümlede uygulanacak dediği koruma kurulu planında Haydarpaşa gar binasına “gar, kültürel tesis, konaklama alanı (alt kat gar, üst katlar konaklama tesisi)” fonksiyonu verilmiştir. Plan Haydarpaşa Gar Otel olacak diyor. Haydarpaşa Dayanışması da buna itiraz ediyor, Gar endüstriyel işlevini sürdürsün trenlerden ve yolculardan kopartılmasın kamunun kullanımına açık olsun diyor.

Eğer Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakan’ı böyle düşünüyor da biz yaptığı açıklamayı yanlış anladı isek, Haydarpaşa Gar ve Çevresi için hazırlanmış olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Meclisi’nde AKP’lilerin oylarıyla garı otel olarak işaretleyen yağma planını tamamen uygulamadan çekilmesini sağlamalıdır. Ancak Başbakanın damadının Genel Müdürlüğünü yaptığı Çalık grubunun da Haydarpaşa Gar binasını yıllardır otel yapmak ve hazırladıkları Haydarpaşa Port projesini uygulayabilmek için uğraş verdikleri de unutulmamalıdır.

Ayrıca Başbakan Tayyip Erdoğan, WOW Otel’deki “İstanbul ShoppingFest” açılışı ve “Türkiye’nin Markaları Türkiye’nin Çocuklarını Giydiriyor” kampanyasının plaket töreninde “işte bir Galataport süreci, bir Haydarpaşaport süreci… Bunlar çok önemli. Bakın bir Galataport’u biz gerçekleştiremedik. Ne yaptılar? Engellediler. Kim önümüze dikildi? Yargı. Eğer Galataport şu anda bizim planladığımız gibi başlamış olsaydı, bitmiş olacaktı ve böylece o Tophane’deki çirkinlikleri görmeyecektik. Aynı şekilde Haydarpaşaport. Bizim Haydarpaşaport’taki hedefimiz, yaklaşık 6 bin yatak kapasitesi. Bunlardan şu anda biraz zaman kaybettik, ama bunu gene gerçekleştireceğiz. Ve bunu gerçekleştirmek suretiyle, işte sizlerin de attığı bu adımlarla, inanıyorum ki İstanbul dünyaya çok daha farklı bir şekilde ürünleriyle de güzellikleriyle de mesajını verecek” dediğini unutmayalım. Haydarpaşa Garın Endüstriyel işlevini sürdürmesi trenlere ve halka kapatılmaması için tek teminat Haydarpaşa Dayanışmasının bu güne kadar verdiği mücadele, tek umut ise vereceği mücadeledir.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu