H1N1 Virüsü ve Bir Zamanlar Sari Hastalığı Olan Yolcuların Trenlerde Seyahati
Domuz gribi salgını, alınan önlemler, aşılama kampanyası kamuoyunda tartışılmaya devam etmektedir. Okullarda eğitime ara verme kapatma ve şehir içi ulaşım araçlarından vapurların belediye otobüslerinin metronun dezenfekte edilmesi basına yansıyan haberler arasındadır. TCDD’de geçmişte sari hastalığı olanların trenlerde seyahati konusunda alınan önlemler nelerdi? Bu kurallar hala geçerlimi, bu gün yolcu ve banliyö trenlerinde temizlik ve dezenfekte çalışması nasıl yapılmaktadır bir bakalım.
Pandemik İnfluenza A (H1N1) virüsünün neden olduğu domuz, kuş ve insan grip virüslerinin bir karışımı olarak karşımıza çıkmış olan yeni grip türüdür. İlk defa Mart 2009’da Meksika’da insanlar arasında görülmeye başlayan grip salgını hızla dünyaya yayılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 11 Haziran 2009’da pandemi (faz 6) alarmı vermiştir. Geçen dönem güney yarı kürede görülen hastalık, kış mevsiminin gelmesiyle birlikte son haftalarda kuzey yarı kürede yayılmaya başlamıştır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün en son küresel salgın uyarısı, 1968 yılında yaklaşık bir milyon kişinin ölümüne yol açan Hong Kong gribi nedeniyle yapılmıştı. 1918 yılındaki İspanyol gribi ise yaklaşık 50 milyon kişinin yaşamına mal olmuştu. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl normal grip virüsünden ölenlerin sayısı 250 bin ile 500 bin arasında.
Pandemik grip (H1N1) in belirtileri mevsimsel griple aynı olup ateş, öksürük, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ağrıları ve daha geri planda kalan burun akıntısı, ishal, bulantı-kusma gibi belirtilerdir.
Domuz gribi hastalığın klinik belirtileri mevsimsel gripten farklı değildir. Pandemik grip (H1N1) şu aşamada mevsimsel influenzadan daha ağır seyretmemektedir. Ancak hızlı yayılma özelliğine sahiptir. Mevsimsel influenzadan en önemli farkı toplumun büyük kesiminin daha önceden bu ve benzeri olan viruslerle karşılaşmamış olmasıdır. Bu nedenle dünya nüfusunun önemli bir kısmı hastalığa açıktır. Pandemik H1N1’in öldürme hızı binde 3-5 arasındadır. Bu normal influenzadan daha düşük bir orandır. Ancak hastalığa yakalananlar arasında belli gruplarda ölüm oranı normal influenzaya göre daha yüksektir.
Hastalığın bugüne kadarki seyri incelendiğinde, 6 ay-24 yaş arası çocuk ve gençlerin daha çok etkilendiği görülmüştür. Hamileler, hasta olan kişilerle ilk temas edebilecek hizmet grupları hastalıktan etkilenecek gruplar arasında sayılmaktadır. Hastalık 65 yaş üzerindeki kişilere kolay bulaşmamaktadır.
Endişeler influenza A virusunun çok kolay yapı değiştirmesinden kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda, ilerleyen süreçte hastalığın seyrinin daha ağır olup olmayacağı hakkında kesin bir şey söylenememektedir. Geçtiğimiz yüzyılda yaşanan grip salgınlarında, başlangıçta hafif enfeksiyona neden olan virüsün sonradan daha öldürücü hastalık yapma yeteneğine kavuştuğu izlenmiştir.
Okullarda temizlik ve eğitime ara verme;
Öncelikli risk grubu olarak ifade edilen çocuk-genç yaş grubunu hastalıktan korunması için kişisel hijyene dikkat başta gelmektedir. Okullarda hijyene, özellikle el hijyenine maksimum önem verilmeli, eller sık sık yıkanmalıdır. Küçük yaş gruplarında eğer çocukların sık sık ellerini yıkamaları sağlanamıyorsa alkollü el dezenfektanları kullanılmalıdır. Okullarda, çocukların bir arada bulunmalarının zorunlu olmadığı sınıf dışı faaliyetler sınırlanmalıdır. Ne kadar çok farklı gruptan çocuk bir araya getirilirse riskin o kadar artacağı unutulmamalıdır. Okul gezileri sınırlanmalıdır.
Hastalık görüldüğünde, okulların kapatılması için bir ölçüt var mıdır? Bunun için geliştirilmiş rakamsal bir ölçüt ne yazık ki yok. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), okul kapatma ve benzeri uygulamaların salgının başlangıcında yapıldığı takdirde enfeksiyonun yayılmasını yavaşlatacağını dolayısıyla sağlık otoritelerine gerekli hazırlıkları yapmak için zaman kazandıracağını belirtmektedir.
Hastalanan çocuklar okula gönderilmemeli, veliler bu konuda uyarılmalıdır. Hastalanan çocuklar hastalık tamamen iyileşene kadar -ki bu süre genellikle 7 gündür- evde tutulmalı, hastalığın daha uzadığı durumlarda ise ateş düştükten en erken 24 saat sonra okula gönderilmelidir. Hastalanan çocukların iyi beslenmesi ve bol sıvı alması sağlanmalıdır.
Bilim adamlarının salgından korunmak için önerdikleri önlemlerin karşılığı var mıdır? Milli Eğitim bütçesinden okullara gönderilen maddi kaynak yok denecek kadar azdır. Ayrıca temizlik elemanı kadrosuda okullardan kaldırılmıştır. Okullar temizlik elemanı okul aile birliği tarafından toplanan yardımlar oranında istihdam edilmektedir. Bu nedenle okullarda günlük, haftalık ve aylık temizlik yapılamamaktadır. Bunun farkında olan İl yöneticileri göstermelik olarak okulları 30.10.2009 tarihinde bir günlüğüne kapatarak dezenfekte yapma yolunu seçtiler. Yapılan bu dezenfekte yarını, sürdürebilirliği ve periyodikliği olmayan bir günlük temizliktir.
Domuz gribine karşı alınan önlem kapsamında toplu ulaşım araçlarında temizlik
İETT, gün içerisinde yüzlerce yolcunun seyahat ettiği otobüsleri her gece rutin olarak yaptığı temizliğe ek olarak mikroplara karşı koruyucu özelliği olan ilaçlarla dezenfekte ettiğini Edirnekapı garajında yaptığı örnek bir uygulama ile basına tanıttı. Otobüsler ilk olarak fırçadan
geçiriliyor. Püskürtme yöntemiyle dış yıkaması yapılan aracın daha sonra iç temizliğine geçiliyor. İç yıkamada yerler, koltuklar, camlar siliniyor. Elle tutulan kısımlardan özellikle tutamaklar, borular ve koltuk başları özenle temizleniyor. Bu işlem tamamlandıktan sonra özel giysili ve maskeli ekip tarafından dezenfeksiyon işlemi gerçekleştiriliyor. Filoda bulunan bütün araçlar her gün bu işlemlerin ardından servise verildiği ifade ediliyor.
Bu haberin ardından yine vapurların, metrolarında dezenfekte edildiği haberleri yazılı ve görsel basına haber konusu oldu.
Günümüzde demiryollarında vagonların ve banliyö trenlerinin temizliği
TCDD’de trenlerin ve vagonların temizliği 1990’lı yıllara kadar kendi bünyesinde istihdam ettiği işçi statüsündeki personel tarafından yapılmaktaydı. Yeniden yapılanma uygulamaları kapsamında vagon temizliği taşören şirketlere devredildi. TCDD’de vagonlar sefer sonunda ve sefere çıkmadan önce temizlenmektedir. Söz konusu temizlik taşören firmadan teslim alınışında teknik personel tarafından, vagonlar trene verildikten sonrada idari personel tarafından kontrol edilerek kabulü yapılmaktadır.
Trenler yola çıkmadan önce yolcu memnuniyetin temin amacı ile tren şefi makinist ve vagon teknisyeninden oluşan bir heyetçe kontrolden geçirilerek seyir cetveline kayıt düşülür.
TCDD’de yeniden yapılanma süreci başlamadan önce yolcu trenlerinde seyir esnasında temizliklerinin yapılması için tattiratçı (vagon silici) unvanlı işçiler görev yaparlardı. 1995 yılından sonra ise yolcu trenlerinde seyir esnasında temizlik yapmak üzere tren odacısı unvanlı memurlar görevlendirildi.
|
ID |
ADI |
KODU |
UST_ID |
GUNCELLEME_TARIHI |
AKTIF |
|
0 |
Meslekler |
||||
|
5173 |
Tattiratçı – Vagon Silicisi Ddy |
5173 |
5161 |
12.12.2007 00:00:00 |
1 |
TCDD’de yolcu vagonlarının vagon dış cidarları TTŞ–28 adlı kimyasal maddeye su ilave edilerek fırça ile temizleniyor. Vagon içlerinin temizliğinde ise normal deterjanlar kullanılmaktadır.
Günümüzde yaşanan bir çok salgın hastalığa domuz, tavuk gibi canlıların isimleri verilsede bir zamanlar tren istasyonlarını yolcular onlarla paylaşmaktaydılar.
Bir zamanlar sari (Bulaşıcı) hastalığı olan yolcuların trenlerle seyahati esnasında alınan önlemler
Sari hastalıklı yolcuların trenlerle seyahat şartları TCDD İşletmesi Sağlık Dairesi Başkanlığının 13.01.1962 tarih 17 Nolu Tamimi ile belirlenerek TCDD Genel Müdürü Seyfi ÇOTUR imzası ile teşkilata duyurulmuştur. Bu gün domuz gribine karşı alınan önlemlere bakılınca geçmiş zamanda bulaşıcı hastalığa yakalanmış kişilerin trenlerde seyahatinin ne kadar zor hüküm ve şartlara tabi olduğunu görüyoruz.
TCDD İşletmesi Sağlık Dairesi Başkanlığının 13.01.1962 tarih 17 Nolu Tamimi
Umumi hıfzısıhha kanununun 147. maddesi mucibince sari ve salgın hastalıklara müptela olan şahısların bir mahalden diğer bir mahalle trenle seyahat edebilmeleri için mahalli Sağlık Müdürlüklerince, Hükümet veya belediye doktorlarınca verilmiş bir belge göstermeleri icap eder. Böyle bir belge göstermeyen hastalar Demiryol arabalarına kabul edilemez.
Sari veya salgın hastalıklara müptela olduklarına dair belge gösteren yolcuların demiryol arabaları ile naklinde aşağıdaki şartlara riayet edilecektir:
1- Sari hastalığa tutulmuş yolcuların gidecekleri istasyona kadar doğru işleyen arabalarda ve hiç aktarmasız seyahat etmesi lazımdır. Aktarma sureti ile seyahat edilmesi gereken hallerde, hasta tarafından ücreti mukabilinde hususi bir vagon tutulması icap eder.
2- Doğru yolcu arabasında taşınacak hasta için, mevki adedinde bilet alınmak şartı ile müstakil bir kompartıman tahsis edilecektir.
3- Hastanın trene bindirilmesi, trenden indirilmesi ve yolda nezareti için 
refakatinde bir şahıs bulundurulacak ve bu şahıs da hasta ile birlikte, hastanın kompartımanında seyahat edecektir. Gerek hastanın ve gerek refakatindeki şahsın diğer yolcularla temas etmemesi için kopartman kilitli bulundurulacaktır.
4- Seyahat esnasında hasta ve refakatindeki şahıs yolcu arabalarının helâlarından istifade edemeyeceklerdir. Bunların def’i hacet için yanlarında büyükçe bir kap bulundurulması ve bu kabın ancak teşkilat istasyonlarında kısım hekiminin veya herhangi bir hekimin nezareti altında boşaltılarak temizletilmesi lazımdır. Bu kabın pencereden boşaltılmamasını temin için pencere bağlanacak ve mühürlenecektir. Yalnız, pencere bağlanırken kopartmanın havalandırılması mümkün olacak surette küçük bir aralık husuli sağlanacaktır.
5- Tren şefi ve kondüktörlerin, seyahat müddetince hasta veya refakatindeki şahıs ile temas etmemesi için seyahat vesikaları çıkış istasyonlarında föydömarşa kayden tren şefine teslim edilecek ve bunlar tren şefi tarafından muhafaza edilecektir.
6- Hastanın işgal ettiği kompartmanı açıp kapatan, kilitleyen veya her hangi bir sebeple hasta veya refakatindeki şahıs ile temas edenler, kısım hekiminin tavsiyesi veçhile temizlik yapacaklardır.
7- Hasta nakledilen kompartmanın 202 No.lu genel em1r hükümlerine göre fenni temizliği yapılmadıkça arabanın servise verilmesi yasaktır. Bir teşkilat istasyonuna varmadan önce hasta trenden inecek olursa, ilk teşkilat istasyonuna kadar kompartman kapalı ve kilitli tutulacak ve fenni temizliği yapılmadıkça yolcu bindirilmeyecektir. Fenni temizliğin temini için tren şefi, hastanın indiği istasyondan ilk varılacak teşkilat istasyonuna, kısım hekimliğine ve işletme başhekimliğine telgrafla malumat verecektir. Eğer hasta bir teşkilat istasyonunda trenden inecekse, hastanın bindiği istasyon, aynı suretle, varış istasyonuna kısım hekimine ve işletme başhekimliğine telgrafla durumu bildirecektir.
8- Polis ve Jandarmanın bulunduğu istasyona inecek sari hastalığa müptela yolcuların mahalli Belediye Hekimine, yok ise Hükümet hekimine veya sağlık memuruna haber verilmesi icap ettiğinden istasyonlar buna göre keyfiyeti derhal zabıta mamurlarına bildireceklerdir.
Seyfi ÇOTUR
Genel Müdür
DİP NOT: TCDD’nin 13.01.1962 tarih 17 Nolu Tamimi yürürlükte değildir.
Yararlanılan Kaynaklar
http://www.internethaber.com/news_detail.php?id=212584
http://www.ulasimgazetesi.com/?id=2737
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu