Akbabalara İnat Haydarpaşa 100 yaşında
Bugün Haydarpaşa’yı Akbabalara İnat savunanlar garda buluştular. BTS ve Mimarlar Odası İstanbul Şubesi öncülüğünde Haydarpaşa Dayanışması bileşenlerinin katılımı ile başlayan etkinlikte ilk önce gar içinde sloganlarla yürüyüş gerçekleşti. Yolcularımıza başlıklı bildiri gün boyu trenden ve vapurdan inen yolculara dağıtıldı. İlgili makamlara iletilmek üzere hazırlanmış imza metnine imza toplandı. "Geçerken senfoni" isimli grup üyelerinin klasik müzik dinletisinden sonra Haydarpaşa garın tarihi merdivenlerinde Basın açıklaması BTS İstanbul 1 Nolu Şube Başkanı Hasan Bektaş tarafından okundu. Daha sonra ise Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Eyüp Muhçu Haydarpaşa gar üzerine oynanan imar oyunlarını açıkladı. Son olarak basına BTS Genel Başkanı Yunus AKIL açıklamalarda bulundu. Yunus AKIL TCDD Genel Müdürünün emlakçılık işlerini bırakarak Halkın %98 ini nasıl demiryoluna çekerim gayreti içine girmesi gerektiğini ifade etti.
Basına ve Kamuoyuna;
Dünya kültür mirası İstanbul’un, demiryolu ve deniz ulaşımı bağlantısını sağlayan, kültürel ve endüstriyel mirasımız olan Haydarpaşa Garı bundan tam 100 yıl önce trenlere ve yolcularına ev sahipliği yapmaya başlamıştı.100 yıllık geçmişe sahip bu bina tarihi birçok olaya tanık olduğu gibi birçok ünlü konuğu da ağırlamış, eylemlere, grevlere protestolara ve filmlere mekân olmuştu. Bu güne kadar yağmura, kara, rüzgâra, dalgalara ve tüm korumama çabalarına inat ayakta duran Dünya Mirasımız Haydarpaşa garı 1912,1943, 1963, 1999 depremlerine, 1917 yılındaki sabotaj sonucu patlamaya ve 1918 yılında İngiliz uçaklarının bombardımanına rağmen hala hizmete devam etmektedir.
Yağmaya izin vermedik bundan sonrada vermeyeceğiz.
1990’lı yılların ikinci yarısından itibaren ise doğa ve bombalama olaylarının yıkamadığı Haydarpaşa Gar ile Liman ve çevresinin endüstriyel işlevinin sonlandırılarak küresel rant gruplarınca yağmalanması ve işgal edilmesi girişimleri sürmektedir. Bu yağma girişimine karşı, duyarlı kurum ve kuruluşlar bir araya gelerek 13 Mayıs 2005 tarihinde Haydarpaşa Dayanışmasını oluşturdu. Çünkü bu kezde direnme sırası bizlere gelmişti Haydarpaşa gar için.Haydarpaşa Dayanışmasının yapmış olduğu eylem ve etkinlikler sonucunda; yağma projelerinin hayata geçmesi bugüne değin engellenebilmiş, İstanbul V Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 26.04.2006 gün ve 85 sayı ile almış olduğu tarihi SİT kararının çıkartılmasında etkili olunmuştur. Bu karar ile Haydarpaşa Garı ve çevresi, Kentsel ve Tarihi Sit olarak tescil edilmiştir.Bu kararı kabullenemeyen ve bu alanı küresel rant gruplarına açmak pazarlamak isteyen TCCD yönetimi, 85 sayılı SİT kararın iptali için yargıya başvurmuş ancak, açılan dava da yargı tarafından reddedilmiştir.
TCDD’nin Haydarpaşa Gara ihtiyacı yokmuş.
TCDD bundan sonra "Haydarpaşa gar ve Liman sahasına ihtiyacım yok" diyerek, 1/5000 ölçekli Haydarpaşa Gar Ve Geri Sahası Koruma Amaçlı Nazım İmar planı ile 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar planı hazırlanması için İBB ile protokol imzalamıştır.
"Ortak aklınız size Haydarpaşa bize kalsın"
Bu gelişmeler üzerine, İstanbul Büyükşehir Belediyesi 16.07.2008 tarihinde Haydarpaşa Dayanışması bileşenlerinin de içinde bulunduğu 38 ilgili kurum, kuruluşu Haydarpaşa gar ve çevresi Koruma Amaçlı Nazım Ve İmar Planlarını çalışmasına ortak etmek ve ortak akıl üretmek için toplantıya çağırmış, ancak İBB aynı gün "1/5000 Ölçekli Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası K.A.N.İ.P. ve 1/1000 Ölçekli Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası K. A.U.İ. P.’na Yönelik Analitik Etüdler, Danışmanlık ve 3-Boyutlu Kent Modelleme hizmet alımı işi" adı altında bir ihale yapılmıştır.İstanbul Büyük Şehir Belediyesinin 30 Temmuz 2008 tarihinde "henüz ortak akıl toplantısı bitmeden" yayınladığı basın bülteninde; "1/5000 ve 1/1000 Ölçekli Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası Koruma Amaçlı Nazım İmar Planının", İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Şirketlerinden BİMTAŞ tarafından hazırlanacağını, planın 3 boyutlu maketinin hazırlanacağını, Haydarpaşa ve çevresi ile ilgili planın, İstanbul’da hazırlanan ilk "3 boyutlu imar planı olacağını Koruma Kurulu’nun onayının ardından, "Özelleştirme İdaresi Başkanlığı"nın onayıyla yürürlüğe gireceğini" bildirmiştir."Haydarpaşa Gece Yarısı Yasası" olarak bilinen 5234 sayılı yasa, Ortak akıl toplantısı, İBB nin ihale süreci ve yaptığı son açıklama bir arada değerlendirildiğinde "Haydarpaşa’yı çalan kılıfını hazırlar" sözünü aklımıza getirmektedir.Bu nedenle de dikilmek istenen kılıfa yama olmamak adına "ortak akıl" toplantısı Haydarpaşa Dayanışması bileşenlerince protesto edilip terk edilmiş, Katılım adı altında oynanmak istenen oyun bir kez daha boşa çıkartılmıştır.
Trenler özgürlükse Haydarpaşa Gar’da özgürlüklerin alanıdır.
Trene bindirilmiş gazetecilerle beraber "tren özgürlüktür" diye davul çalıp halkı uyandırmak, Haydarpaşa’yı dünyalılara açmaya, Demiryollarının emlak ve arazilerini garlarını trenlerini pazarlamaya soyunmuş İETT’ci Genel Müdürüne de söyleyeceklerimiz var buradan.Bu alanı trenlere kapamaya gücünüz yetmeyecek, Haydarpaşa gardan daha nice 100 yıllar tren sesi eksik olmayacak. Çünkü karşınızda "Tarihi, kültürel ve stratejik varlığımız Haydarpaşa Gar, liman ve geri sahasının; bütün değerleri ve fonksiyonu ile birlikte korunup, toplumun eşit ve koşulsuz kullanımına açık olarak gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için omuz omuza vermiş
Haydarpaşa Dayanışması" var. TCDD Genel Müdürüne soruyoruz.
Planlarınız hayata geçerse Haydarpaşa dünyalıların hangi sınıfına hizmet edecektir? "Hürriyet hakkımızdır" etkinliğinde Haydarpaşa Gar’da düzenlenen eğlencede Haydarpaşa Gar’a girişi barikatlarla halka kapatarak ne kadar özgürlükten ne kadar halktan yana olduğunuzu bizlere gösterdiniz.
Haydarpaşa Gar Marmaray projesi ile mi işlevini yitirdi?
Boğazı raylı sistemle geçmek halkın ve meslek odalarının hayali idi. Marmaray projesi ilk ortaya atıldığında bu özlemi bitireceği için proje kamuoyunda hiç tartışılmadı. Proje gerek AKP hükümetinin gerekse İBB’nin İstanbul genelinde rant sağlama ihtiyacına yönelik emellerine alet edildi. Haydarpaşa Gar ile bağlantısı olan Marmaray projesi değiştirilerek Haydarpaşa ile bağlantısı kesildi. Bunu takiben de "Haydarpaşa gar Marmaray’dan sonra işlevini yitirecek" söylentisi dillendirildi. "Haydarpaşa Gar Marmaray ile işlevini yitirdi tren uğramayacak" diyelim, aynı protokolle kentsel dönüşüm projelerinin uygulanması yapılsın diye belediyeye devir ettiğiniz TCDD arazileri de mi işlevini yitirdi. Bu nedenle Marmaray projesi AKP nin elinde İstanbul’da TCDD gar ve istasyonlarının yağmalandığı, Demiryolu taşımacılığına darbe vurulduğu bir projeye dönüştü. Biz TCDD Genel Müdürlüğünden, reklam kokan hareketleri ve emlak pazarlamacılığı işlerini bırakarak asli görevi olan tren işletmeciliği yapmasını istiyoruz. "Türk halkının %98 inin treni sevip %3 trene biniyor" diye sızlanmak yerine %98 i trene binecek şekilde TCDD’yi geliştirmesini bekliyoruz. Ama nafile bir bekleyiş bizimkisi 2 seçim dönemidir Ülkemiz Ulaştırma politikalarının makinist kabininde olanlar TCDD nin yolcu ve yük taşımacılığındaki payını bir adım öteye götüremediler.
"Biz her gün çalışan binebileceğimiz treni istiyoruz."
Bir gazetenin reklâmı için yıllardır kapalı olan Alpullu – Kırklareli demiryolu hattını sefere açtılar. Ondan sonra da treni karşılamaya 10 binler geldi diye sevindirik oldular. Ama o 10 binlerden bazıları söyle seslenmişti yetkililere ve trene bindirilmiş gazetecilere "biz hürriyet treni değil her gün Alpullu- Kırklareli arasında binebileceğimiz treni istiyoruz"Bizlerde bu gün buradan sesleniyoruz Haydarpaşa gara ve trenlere dokunmayın, gölge etmeyin yeter.Ülkemizin ve dünyanın kültür ve endüstri mirası olan Haydarpaşa Gar ve Liman çevresini, her türlü yasa ve yönetmeliği, bilimsel ve etik kuralı hiçe sayarak, "önce Manhattan, sonra da Venedik yapacağız" deyip, yüksek yoğunluklu yapılaşmaya açarak, küresel emlak tacirlerinin kullanımına sunmaya çalışanların, her türlü yöntem, arayış ve oyunlarını bu güne dek boşa çıkarttık, bundan sonrada boşa çıkartacağız. Nice 100 yıllara Haydarpaşa Gar.Tren sesi hiç eksik olmasın.
Toplum Ve Kent İçin Haydarpaşa Dayanışması Adına TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube
Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası İstanbul 1no’lu Şube
Yolcularımıza
Haydarpaşa’da Yeni Modele değil, Korumaya İhtiyaç Var
Haydarpaşa Gar’ın sizleri ağırlamaya başlamasının üzerinden koca bir yüz yıl geçti. Bu yüzyıl içinde tarih pek çok olaya,ayrılıklara,kavuşmalara tanıklık etti Haydarpaşa Gar..Pek çoğunuzun aile büyükleri,anneleri babaları belki de ilk kez İstanbul’u bu Gar’ın merdivenlerinden gördü..
Mustafa Kemal, işgal kuvvetleri donanmasına bu Gar’ın merdivenlerinde "Geldikleri gibi giderler" sözünü söyledi.
Haydarpaşa Gar bizim toplumsal belleğimizin bir parçasıdır. Biz yüz yıllık tarihe sahıp dünya uygarlık mirası olan Haydarpaşa Gar’ın daha nice yolculara ve trenlere ev sahipliği yapmasını istiyoruz.
Ancak ekonomik gidişteki olumsuzluğu gidermenin yolu olarak başta TCDD’nin taşınmazlarını gar ve istasyonlarını Uluslar arası sermayeye kentsel dönüşüm adı altında pazarlamak isteyen iktidarın ve TCDD İdaresinin ilk hedefi Haydarpaşa Gardır.
Marmaray projesi nedeni ile Haydarpaşa Garın işlevsiz kalacağı öne sürülerek 2 milyon m2 alana ilk önce Manhattan daha sonra Venedik şimdide Osmanlı mimarisi görünümlü proje uygulanıp bu alan trenlere ve sizlere kapatılmak isteniyor.
TCDD ve hükümetin burada yapması gereken koruma kurulunun SİT kararı uyarınca koruma planı yapıp, imar ve inşaat projelerini başka alanlarda denemelidir.
Marmaray Projesini Yapanlar isterse Haydarpaşa Gar’ı işlevsel Yapabilir.
Marmaray projesi İstanbul’un ana ulaşım omurgası ise tüp geçişin TCDD Hatları ile bağlantılı olması yerine nufus yoğunluğunun fazla olduğu kuzeyde bir ana omurga yaratılarak o omurgaya bağlanmalı buna en uygun bağlantı yolu bu gün için E-5 üzerine inşa edilmekte olan "Anadoluray" dır. İMP de görev yapmış bilim adamları da bu söylemi açıklamaları ile doğrulamaktadırlar.
Marmaray’ın İstanbul’un ulaşım sorununa çözüm getireceği gerek iktidar gerek İBB gerekse TCDD tarafından ballandırılarak anlatılmaktadır. Bu söylemin doğru olduğuna kendileri bile inanmadılar ki daha Marmaray projesi hayata geçmeden 3 köprü ve Boğazın altından lastik tekerlekli tüp için yollara düştüler.
Bu sebepledir ki istenirse Haydarpaşa Gar ve Liman bu günkü işlevini sürdürür. Gerek dünyada gerekse Avrupa’da çağdaş şehirlerde büyük tren garları şehrin merkezi yerlerindedir. Ancak hayatında trene binmeyen % 98 lik dilimin içinde bulunan TCDD Genel Müdürü nereden bilsin kentlerin garlarının kent merkezinde olması gerektiğini.
Gebze’ye yapılacak bir gar binasının Haydarpaşa Gar binasının yerini alması düşünülemeyeceği gibi, Anahat trenlerinde Gebze’den sonra İstanbul aktarmalı Marmaray yolculuğu da yolcular tarafından kabul görecek bir uygulama değildir.
Piyanist Tuluyhan Uğurlu’da İstanbul’un bir dünya başkenti olduğunu ifade etmemiş miydi? İstanbul dünya başkenti ise, dünyanın başkentine de Unesco’nun dünya endüstri mirası listesinde bulunan 100 yıllık tarihi mirasımız Haydarpaşa binası Gar olarak yakışmaz mı ?
Haydarpaşa Gar’ı "Dünyalılara" Açmak Halka Kapamak
Ancak TCDD Genel Müdürü böyle düşünmüyor. Haydarpaşa Gar’ı dünyalılara açmak istediğini söylüyor. Haydarpaşa Gar dünyalılara kapalı da bizim mi haberimiz yok. Haydarpaşa gara giriş vize ve pasaportla mı ki ? Haydarpaşa Gar dünyalılara açılınca bize kapanmayacak mı?.
Haydarpaşa Gar üzerindeki yağma emellerini hayata geçirmek için gece yarısı torba yasa çıkartan bu iktidara UNESCO, 2010 Kültür Başkenti projesinden önce 2009 yılı başını son süre olarak vermiştir.
Bunun yanında Haydarpaşa Dayanışması bileşenlerinin Haydarpaşa-Gebze ve Sirkeci-Halkalı arası demiryolu hattının "Endüstriyel Demiryolu Mirası" ilan edilerek koruma altına alınması talebi Koruma Kurulunca inceleme ve değerlendirme aşamasındadır. Bu başvuru sonuçlanmadan demiryolu hatlarına kazma vurulmamalıdır.
Haydarpaşa ve Sirkeci Garları ile banliyö tren hatları kapanmamalı
Marmaray inşaatı gerekçe gösterilerek Haydarpaşa- Gebze ve Sirkeci-Halkalı banliyö bölgesindeki demiryolu hatları yenileme ve üçleme çalışması için 18.12.2008 tarihinde yolculara ve trenlere kapatılmak istenmektedir.
Üçleme yani bu bölgedeki demiryolu hatlarının üçlenmesi tarihi eser niteliğindeki gar binasını, köprüleri, demiryolu yapılarını yok edecektir. Üçleme projesinin Ulusal ve Uluslar arası demiryolu taşımacılığına bir faydası bulunmamaktadır. Çünkü tüp geçit 2 hatlıdır ve işletmecilik açısından ciddi bir darboğaz yaratmaktadır. Yoğun trafiğin olduğu 3 şeritli karayolunda aniden 2 şeritli yola geçmenin nedenli trafik akışını zora soktuğu göz önüne alındığında Marmaray’da yaşanacak ulaşım zorluğunu anlamak için Ulaşım uzmanı olmaya gerek yoktur.
Foto:E.Emre KAVCI
Marmaray inşaatında çalışan emekli demiryolcular Marmaray projesi kapsamında demiryolu hatlarında yürütülecek çalışmaların tek yol tren işletmeciliğine devam edilerek yada demiryolunun kısım kısım kapatılarak yapılabileceğini TCDD İdarecilerine önerdiklerini ancak TCDD yönetiminin siyasi kaygılarla bu öneriyi geri çevirdiklerini ifade etmektedirler. AKP ve TCDD yurdun diğer yörelerinde olduğu gibi İMF, Dünya bankası raporları doğrultusunda "trenleri halkımıza unutturmak istiyor"
Demiryolu hatlarının kapatılmasının demiryolu ulaşımını olumsuz etkilemesinin yanında en büyük zararı Haydarpaşa Gebze ve Sirkeci Halkalı arasında banliyö trenleri ile yolculuk eden sizler göreceksiniz. Tren yerine minibüslerle Gebze’den İstanbul’a gelmek bir çile olacaktır. Adapazarı tren yolcuları da gerek İstanbul’ gelişte gerekse dönüşte büyük zorluklar çekeceklerdir. İzmit ve Adapazarı’nda yüksek öğrenimde okuyupta İstanbul’da ikamet edenlerin öğrenim giderlerine birde kira bedelleri eklenecek. Tren yolcularını taşımak için İBB nin sefere koyacağı yeni hatlar ve ilave araçlar zaten ilerlemeyen İstanbul trafiğini kilitleyecektir.
2010 dünya başkenti olan İstanbul’un tarihi Haydarpaşa Gar binası ve Limanının işlevini sürdürmesi, demiryolu hatlarının kapanmaması, tüp geçidin Anadoluray’a bağlanmasını istemek için yarın geç olacaktır.
Gel,
Bu gün bir şey yap
Haydarpaşa Gar için.
İmzanla destek ol.
geçerken senfoni:
I keman Meltuğ kartal II Keman Gizem Gürten Melodika Selin Atalay Fülüt Ezgi Deniz Demren Kontrbas Çiğdem Tachouli
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu