Kurucu Genel Müdürümüz Behiç ERKİN’e Mektup
Sayın Behiç ERKİN
Görevde olduğunuz sürede bir dert dinleme usulünüz varmış.Senede iki kez dert dinlemeye çıkacağınızı bir tamimle bildirir, vagonlarınızı bir yük trenine takarak her istasyonda kalır, en küçük unvandan en üst unvana kadar her personeli tek tek dinlermişsiniz..
” Bu usulden çok fayda gördüm. Her ne kadar dertlilerin ekserisinin dertlerinin giderilmesi benim elimden gelecek işler değildi ama derdini dökmek ve lüzumunda derdini anlatacak bir amiri bulunmak personele büyük ferahlık verirdi.” diye yazmışsınız hatıratınıza.
Biz de yaşadığımız olumsuzlukları, demiryollarının içinde bulunduğu durumu anlatmak için yanınızdayız… Elinizden artık bir şey gelmese bile bizi anlayacağınızı biliyoruz.
Kurucu genel müdürü olduğunuz yıllarda , demiryolu hatlarını yabancı şirketlerin elinden satın alarak devletleştirilmesine büyük destek verdiğiniz TCDD, yeniden özelleştirilme yolunda..Personelin refahı ve demiryollarının ilerlemesi için temel taşlarını koyduğunuz tüm düzenlemelerden vazgeçildi.
Örneğin, personel ve ailelerinin seyahatlerinde kullanmaları için çıkardığınız ücretsiz seyahat hakkımız kaldırıldı. Hastanelerimiz kapatıldı.
Eskişehir Atölyesinde bir “çırak okulu” açmıştınız. Bu okul atölyelere usta, lokomotiflere ateşçi ve makinist yetiştirecekti.Çok faydasını gördüğünüz ve diğer atölyelerde de açılan bu okulların kaldırıldığını duyunca çok üzülmüş ve “Yazık oldu” demiştiniz…
Başından beri idealiniz millileştirdiğiniz demiryollarını mektepli personelin işletmesiydi.1923 yılında Konya’da ilk adımını attığınız “Hareket ve Münakalat Mektebi” geliştirilerek öğrenci vermeye devam etti.1942 de Ankara’da açılan Demiryol Meslek Okulu bu çalışmaların kutbuydu..1998 de kapatıldı..”Yazık oldu“..
“Bir idarenin ahlak ve intizamını bozan en büyük amil iltimastır.Ben de öyle bir his vardır ki, iltimas veya haksız bir muamele yaparsam karşımdaki memurların bana itimatları kalmaz “ demiştiniz.
Artık iltimassız hiçbir iş yapılmıyor, siyasi kadrolaşma idarenin ahlak ve intizamını tamamen bozdu.
Ömrünüzün son günlerinde yaptığınız röportajlarda meydana gelen tren kazalarının ihmallerden kaynaklandığını görmüş ve bu ihmalleri aklınızın almadığını söylemiştiniz.
“1920-1928 seneleri arasında demiryollarını idare ederken, ihmale hiç tahammül edemezdim. Aldığım ve aldırdığım tertibat sayesinde bu sekiz sene içerisinde hiçbir yolcu telef olmamış ve yaralanmamıştır. Alelhusus, 1922 büyük taarruzu sırasında Yunanlıların tahrip ettikleri demiryollarının ilk tamiri, iki metre boyunda ray parçaları ile yapılmış ve demir köprüler gelinceye kadar ahşap köprülerle hat işletmeye açılmış iken, bu sırada dahi bir kaza kaydolunmamıştır.”
Artık savaş yok, demiryolları “hızlanıyor ve gelişiyor” deniyor ancak yol yapımlarında hatları kapatıp trenleri çalıştırmıyoruz. Örneğin Pamukkale Ekspresi dört yıldır işletilmiyor. 1Şubat 2012 tarihinden itibaren hızlı tren yol yapımı gerekçesiyle 30 ay Haydarpaşa’nın Anadolu ile tren bağlantısı kesilecek…
İlme ve tarihe karşı gösterilen kayıtsızlık sizi çok üzerdi. Tarihi garlarımız birer birer kapanıyor. Atatürk’ün çok sevdiği “GAZİ” istasyonu artık kebapçı dükkanı…Haydarpaşa Gar’ın çağın en büyük projesi olarak duyurulan Marmaray’la işlevinin değişeceğini bilseydiniz neler söylerdiniz kim bilir?
25-26 Eylül 1923 gecesi yabancı şirket tarafından size sunulan Genel müdürlük teklifini, üç yıl Genel müdürlükten sonra sizi Nice’de krallar gibi yaşatacak para tekliflerini elinizin tersi ile itip bir hafta boyunca kurduğunuz ekiple beraber trenlerin geliş gidişini grafiklerden izlediğiniz ” Türkler çift hat işletmeciliği yapamaz” sözlerini boşa çıkararak Gebze-Haydarpaşa hattını İngilizlerden teslim aldığınız günler unutuldu.
Ulusal Demiryolculuğumuzun başlangıcı 24.05.1924 tarihinde 506 sayılı yasayla kurulan Anadolu Bağdat Demiryolları Müdüriyeti Umumiyesi’nin ilk yönetim binası demiryolcuların gözbebeği Haydarpaşa Gar İstanbul’un merkez garı olmaktan çıkarılmaya çalışılıyor..Sizin deyiminizle, “YAZIK OLDU” emeklerinize…
Ama sizin emeklerinize yazık etmemek hala mümkün. Farklı bir yaklaşım, duyarlılık ve bilimsel bakış açısı sizin açtığınız yolda bizlerin güvenle ilerlemesini sağlayabilir. Trenler hızlanabilir, hem de hafızalardaki izleri silmeden. Yazık oldu demek yerine bu metni tüm demiryolu sevenlerle paylaşmak ve demiryolumuza sahip çıkmayı istiyoruz.
Sayın Behiç ERKİN sizin şahsınızda vazifesini kendi menfaatlerinin üstünde tutan, gece gündüz demeden demir tekerleği döndürmek için fedakarca çalışan tüm demiryolcuları şükranla anıyoruz…
Saygılarımızla…
Kurduğunuz demiryolu ailesinden geriye kalan demiryolu emekçileri…
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu