Haliç Tersanesi’nin
GMO tarafından 10 Mayıs 2008 Cumartesi günü PETROL-İŞ Sendikası Konferans Salonu’nda düzenlenen "GEÇMİŞTEN GELECEĞE HALİÇ TERSANELERİ "adlı Panelin ana teması haliç tersnelerini sattırmaycağız üzerine kuruldu.
"GEÇMİŞTEN GELECEĞE HALİÇ TERSANELERİ" PANELİ…
Gemi Mühendisleri Odası, Haliç Tersanesi’nin "satışı" sürecine DUR dedi !
TMMOB Gemi Mühendisleri Odası tarafından düzenlenen Geçmişten Geleceğe Haliç Tersaneleri Paneli 10 Mayıs 2008 Günü Petrol-İş Sendikası Konferans Salonu’nda yapıldı. GMO Genel Sekreteri Muzaffer Erdal KILIÇ‘ın yönettiği panele konuşmacı olarak, Haliç Tersanesi eski Müdürlerinden Yük. Müh. Ali CAN, Kocaeli Üniversitesi Mimarlık Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Gül KÖKSAL, Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Hukuku Öğretim Üyesi Doç. Dr. Levent YARAR, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Çevre Etki Danışma Kurulu Sekreteri Mücella YAPICI, "Vapurlarımızı Vermiyoruz" Platformu Üyesi, Makina Mühendisi Cemal BEŞKARDEŞ ve Dok-Gemi-İş Sendikası Genel Başkan Yardımcısı İsmail ERBAŞ katıldılar.
Panele davet edilen ancak iş yoğunluğu nedeniyle katılamadığını belirten Ulaştırma Bakanı Sayın Binali YILDIRIM ile Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ertuğrul GÜNAY‘ın telgraflarının okunmasının ardından, panelin açılış konuşmasını GMO Başkanı Tansel TİMUR yaptı.
Haliç tersanelerinin 6 yüzyıllık geçmişe sahip olduğuna dikkat çekerek konuşmasına başlayan Timur, tersanelerin aynı zamanda dünyanın yaşayan en eski ve yegane sanayii tesisi olduğunu ve sırf bu yüzden bile yaşatmanın bir insanlık görevi olduğunu belirtti. Timur, GMO’nun başından beri bu konunun takipçisi olduğunu, tersanelerin Özelleştirme İdaresi’ne devredildiği 1993 yılından bu yana alınan her yanlış karara karşı mücadele ettiklerini vurguladı. 20 yıldır Türkiye’yi yöneten iktidarların 6 yüzyıllık kurumları yok etmeye çalıştıklarını belirten GMO Başkanı Timur, "tersanelerimizi yaşatmak ve kültürel ve tarihi mirasımızı ülkemizin ve halkımızın yararına geleceğe taşımak bizim elimizde. Bu tersaneler çok badireler atlattı; büyük İstanbul depremlerinin bie bir taşını oynatamadığı tersanelerimizi ‘turizme kazandırıyoruz’ bahanesi ile ortadan kaldırmaya kimsenin gücü yetmeyecektir" dedi.
Haliç Tersanesinde çalışan bir işçinin oğlu olarak doğan, babasının öğüdü sonrasında Cumhuriyetin kazandırdığı tersane bünyesindeki okulda okuyarak aynı tersaneye yıllar sonra Müdür olan Yük. Müh. Ali CAN‘ın hikayesi, salondaki izleyicilere duygu dolu anlar yaşattı. Haliç Tersanesi Eski Müdürü Ali CAN’ın birincilikle bitirdiği ve burs vererek üniversiteye gönderdiği tersane bünyesindeki okul, 12 Eylül’den sonra kapatılmıştı. Tersanenin her aşamasında çalışmış olan CAN, Fatih Sultan Mehmet’in 1455’de kuruluş emrini verdiği, kendi deyişi ile "ecdat yadigarı" tersanenin yaşatılmasının önünde hiçbir teknik ya da ekonomik engel olmadığını vurguladı.
Doç. Dr. Gül KÖKSAL sadece Haliç Tersanelerinin değil tüm Haliç bölgesinin önemli bir endüstriyel arkeolojik miras olduğunu, birçok yapının yasa gereği koruma altında olduğu halde mevcut idarece hoyratça yıpratıldığını ve hatta yıkıldığını söyledi. Köksal, benzer bir durumun tarihsel geçmişi de dahil olmak üzere Venedik’te bulunduğunu ve orada uygulamanın tüm doku korunarak sürdürüldüğünü örnekleri ve belgeleri ile anlattı.
Haliç tersanelerinde ve dahası İstanbul’da üretim istemeyen iktidarların "Kentsel Dönüşüm" planına dikkat çeken Mimar Mücella YAPICI, dünya egemen güçlerinin Türkiye’deki işbirlikçileri aracılığıyla, İstanbul’a bambaşka bir rol biçtiğini belirtti. Yapıcı 2005 yılında çıkan 5366 sayılı "Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkındaki Kanun"un tamamen bu amaca yönelik olduğunu vurguladı.
Tersaneler bölgesinin endüstriyel arkeolojik SİT alanı olduğunu ve mevcut yasalarla amacı dışında kullanılmalarının mümkün olmadığını belirten Doç. Dr. Levent YARAR, ancak yeni yasalar çıkartılarak bu durumun değiştirilebilmesinin mümkün olduğuna dikkat çekti. Konunun hukuki boyutunun içinden çıkılmaz bir hale büründürüldüğünü belirten YARAR, Haliç Tersanelerinin birçok kanunun hükmü altında bulunduğunu anlattı.
Cemal BEŞKARDEŞ "Bize işleyen sanayi tesislerimizi kapatarak yeni rant alanları yaratma öğüdü veren batılılar kendi ülkelerinde başka uygulamalar yapıyor" diyerek İtalya’nın Cenova kentindeki uygulamayı anlattı. 2000 yılında Avrupa’nın kültür başkenti ilan edildikten sonra Cenova kentinde eski limanın ve çevresinin bütünü ile iyileştirildiğini söyleyen BEŞKARDEŞ, şimdi bu bölgede irili ufaklı birçok işletmenin yanı sıra dünyanın en büyük tersanelerinden biri olan Fincantieri’nin çalıştırıldığını söyledi. BEŞKARDEŞ, istenirse gerekli teknolojik yatırımlar ile yüzölçümü ve rıhtım uzunluğu itibarı ile Türkiye’nin en büyük tersaneler kompleksi olan Haliç tersanelerinin Dünya ile rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulabileceğini belirtti.
Panelin son konuşmacısı olan Dok-Gemi-İş Sendikası Genel Başkan Yardımcısı İsmail ERBAŞ tersane bünyesindeki Gemi Yapım Meslek Lisesi’nden mezun olduktan sonra 25 yıl tersanede işçi olarak çalıştığını anlattı. Haliç Tersanesi bünyesindeki okulun kapatılmasına rağmen, tersanenin iş güvenliği ve verimlilik açısından büyük bir okul olmayı yıllarca sürdürdüğünü belirten Erbaş, kapatma kararının sırf bu nedenle bile "cinayet" olduğunu vurguladı.
Konuşmacıların ardından söz alan dinleyicilerden pek çok gemi mühendisi ise Tuzla’daki iş kazalarına dikkat çekti. Haliç Tersanelerinde yıllarca çalışan emekli gemi mühendisleri, yıllarca tek bir ambulans sesi dahi duymadıklarını belirttiler. Dinleyiciler arasında bulunan Haliç Tersanesinin eski müdürleri de, tersane bünyesindeki kapatılan okulun önemini hatırlattılar.
Panel boyunca sinevizyon aracılığıyla duvara yansıyan Haliç Tersanelerinin 100 yıllık fotoğrafları büyük ilgi çekti.
GMO konuklarına ayrıca, 2007 yılında İstanbul Uluslararası Mimarlık ve Kent Filmleri Festivali’nde Beşiktaş Belediyesi Özel Ödülü’ nü alan ve Haliç Tersanelerinin terkedilmişliğindeki dramı anlatan Yönetmen Dağhan CELAYİR‘in Makinaların İsyanı isimli kısa filmini de izletti.
Panel duyurusunun link adresi:http://kentvedemiryolu.com/icerik.php?id=294
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu.com