Aklınız Sizin Olsun Haydarpaşa Bize Kalsın
Haydarpaşa ve Çevresini çok boyutlu bir bakış açısı ile değerlendirmek, ortak bir yaklaşımla bölgenin gelecek vizyonunu tanımlamak, stratejileri ve bunun için gerekli eylem planlarını belirlemek üzere 30–31 Temmuz 2008 tarihlerinde Beşiktaş Yıldız Parkı Malta Köşk’ünde "gelecek perspektifinde Haydarpaşa" konulu bir arama konferansa katılım için İstanbul Büyükşehir Belediyesi 16.07.2008 tarih 524456 sayılı yazı ile 39 adet kurum kuruluş, STK, bilim adamı ve basın temsilcilerine çağrıda bulunmuştur.
Konferans çağrısında spor rahat giyimle toplantıya gelinmesi belirtilerek katılımın diyalog şartları da ayrıntılı olarak sıralanmış ancak şartları anti-demokratik bulan katılımcılar konferans esnasında söz aldıklarında bu durumu eleştirmişlerdir.
Söz konusu çağrı yazısında Haydarpaşa gar ve Liman sahasını kapsayan bölge için "1/5000 ve 1/1000 ölçekli Koruma amaçlı nazım imar planı" çalışması için İBB ile TCDD arasında bir protokol imzalandığı belirtilmektedir.
Bu husus konferans esnasında da moderatör tarafından dile getirilmiş ancak Mimar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Başkanı Eyüp Muhçu, "TCC ile İBB arasında Haydarpaşa ve çevresinin geleceğini belirlemek için yapılan protokol meşru değildir. Böyle bir protokolün oluşturulması için yasal bir yetkinin olması, bunun için de bir yasa çıkarılması gerekiyor" diye itirazda bulunulmuştur.
524456 sayılı yazı ve konferans esnasında yapılan sunumda planlama alanının Üsküdar ve Kadıköy İlçelerini kapsadığı Selimiye, Gülhane Marmara Üniversitesi Tıp fakültesini de içine alan bütünlüklü bir şekilde değerlendirilmesi, Tarihi yarımadadan bakıldığında bütüncül kimlik oluşturması, İstanbul Boğazının genel silüetine ve üst ölçekli planlara uyum sağlanması gerektiği ifade edilmiştir.
Şimdi Haydarpaşa ve Kadıköy çevresindeki son dönemlerde yaşanan imar ve inşaat faaliyetlerine bakınca İBB nin amacının katılımcılık, kent silüeti gibi bir sorununun ve amacının olmadığı yükselen veya yükselmeye çalışan otel, rezidans ve hastane binalarında açıkça 
görülmektedir. (Modaya dikimi süren hançer kılıklı ote, Haydarpaşa’nın hemen sırtlarına Siyami Ersek gökdeleni, Askeri hastane ve Göztepede’ki meteoroloji arsasına yapılan 70 katlı rezidans)
Tarifi yapılan bu planlama daha önceden planlanmış projelendirilmiş ve hatta internet ortamında yayımı yapılmış Çalık Holding adına hareket eden Mimar BİRKİYE’nin Haydarpaşa projesine kamuoyu desteği ve meşruluk kazandırmaya çalışmayla eş değer bir girişimdir.
Konferansın ardından başta Haydarpaşa olmak üzere birçok kentsel (rantsal) dönüşüm projesinin önünü açan5793 sayılı "Kamu Mali Yönetimi Ve Kontrol Kanunu İle Bazı Kanun ve KHK’larda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" 05.08.2008 tarihinde Cumhur Başkanı Abdullah GÜL tarafından onaylanmıştır. Bu yasa ile "özelleştirme programındaki kuruluşların arsa ve arazileri ile ilgili tüm imar yetkisi, koruma kurullarını devre dışı bırakılarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na (ÖİB) devredilmiştir. Onaylanan kanunla, özelleştirme programındaki kuruluşlara ait veya kuruluş lehine irtifak ve kullanım hakkı alınmış arsa ve araziler ile özel kanunları uyarınca özelleştirilmek üzere özelleştirme programına alınan arsa ve araziler, çevre imar bütünlüğünü bozmayacak her tür ve ölçekte plan, imar planı ile değişiklik ve revizyonları müellifi şehir plancısı olmak üzere Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca yapılarak veya yaptırılarak Özelleştirme Yüksek Kurulu’nca onaylanmak ve Resmi Gazetede yayımlanmak suretiyle kesinleşecek. İlgili kuruluşlar, bu madde kapsamında yapılan planları devir tarihinden itibaren 5 yıl süreyle değiştiremeyecek.
Şimdi tüm bu olup biteni Haydarpaşa adına düşündüğümüzde "minareyi çalan kılıfını hazırlar" deyimi aklımıza gelmektedir. Minare burada kılıf Çankaya’dan onaydan çıktı, eksik olan bu girişime kamuoyu desteği ve meşruiyeti kazandırmak kalmıştı onu da bu konferans ta "ortak akıl" yaratarak sağlamaya çalıştılar ancak, Mimarlar Odası, Mimarlık Vakfı, İnşaat Mühendisleri Odası ve Haydarpaşa Dayanışması temsilcilerinin toplantıyı protesto ederek terk etmeleri bu oyuna bozmuştur.
"aklınız size kalsın Haydarpaşa bize kalsın"
http://www.ulasimonline.com/DEMIRYOLU/1949/Haydarpasada-dugmeye-basildi.html link adresinde "Haydarpaşa’da düğmeye basıldı" başlığı ile yayınlanan haberin içeriğinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın Haydarpaşa’ya 7 gökdelen dikileceği konusunda medyada yeralan haberlerle ilgili olarak yaptığı açıklamada "İstanbul siluetini en iyi gören Haydarpaşa bölgesine, tabii çevreyi, oradaki yapıları rahatsız etmeyecek ölçekte, bizim kimliğimizi yansıtacak, özentilerden uzak bir proje düşünüyoruz. Gökdelen tarzında rahatsız edici binalar olmayacak" dediği belirtilmektedir. Peki bundan 5 yıl önce Haydarpaşa ve çevresine 70 katlı 7 gökdelen dikmek için girişimde bulunan proje yaptıran uluslar arası pazarlamaya çıkan aynı belediye başkanı aynı ulaştırma bakanı aynı başbakan değilmiy di acaba ? Biz mi yanlış hatırlıyoruz.
Yine bu haberin içeriğinde İstanbul’un ilk 3 boyutlu imar planının olacağı ileri sürülmektedir. İmar planları üç boyutlu olmaz 3 boyutlu olanlar makettir.
Ayrıca bu haberde Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Özdemir Sönmez’in "proje kapsamında 20 kişilik bir Danışma Kurulu oluşturulduğunu, TCDD ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin işbirliğiyle hazırlanan plan, İstanbul Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’nun onayına sunulacağı, Kurulun onayının ardından plan, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın onayıyla yürürlüğe gireceği" nin ifade edildiği belirtilmektedir.
Şimdide biz buradan soralım "5793 sayılı kanun 05.08.2008 tarihinde Cumhur Başkanının onayından çıkmıştır. Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Özdemir Sönmez’in nasıl oluyor da 4 gün önceden söz konusu yasanın onaylanacağını bilerek Haydarpaşa ve çevresi için oluşturulan planın izleyeceği süreci yasalaşmamış 5793 sayılı kanunda belirtilen usullere göre tarif ediyor. Acaba Sn Sönmez Cumhur Başkanlığı makamını her yasayı onaylayan onama makamı mı zannediyor.
İBB tarafından düzenlenen "Haydarpaşanın dünü bugünü yarını" isimli toplantıya "Haydarpaşa Dayanışması" adına katılan BTS üyesi Ayşen DÖNMEZ’in konferans hakkındaki raporu aşağıdadır.
MARMARAY KOMİSYONUNA
SUNULMAK ÜZERE
BTS ISTANBUL 1 NO.LU ŞUBE YÖNETİM KURULUNA
İBB’nin DÜZENLEDİĞİ "HAYDARPAŞA’nın DÜNÜ, BUGÜNÜ, YARINI"
KONULU ARAMA KONFERANSI TOPLANTISINA AİT RAPORDUR
Bilindiği üzere Marmaray projesinin güzergâhı nedeniyle Haydarpaşa garı, geri sahası ve liman alanının atıl kalacağından bahisle, bu bölgede 2.200 m2 kamusal arazinin talan edilecek olmasına karşı 6 Nisan 2005 Tarihinde Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve Sendikamız önderliğinde oluşturulan Haydarpaşa Dayanışması mücadele platformu 5 yıllık bir mücadele sürecini geride bırakmıştır.
Gelinen noktada TCDD ve İBB arasında imzalanan 17.05.2008 Tarihli protokol ile söz konusu bölge, koruma amaçlı plan yapılması için İBB’ye devredilmiştir.
Haydarpaşa Dayanışması adına İBB’in sözüm ona sivil toplum kuruluşlarının görüşlerini almak için 30–31.07.2008 tarihleri arasında Yıldız Parkı Malta Köşkünde düzenlediği Haydarpaşa’nın dünü bugünü yarını konulu bir arama konferansına katılmak üzere görevlendirildim.
Konferanstan 1 gün önce (29.07.2008) Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesinde Dayanışma katılımcılarıyla yapılan ve Hasan Bektaş’la birlikte katıldığımız toplantıda; Konferansa katılınıp katılınmıyacağı, katılınırsa ne şekilde tavır alınacağı, konularında görüş alışverişinde bulunuldu, sonuç olarak katılınmasına ve birbirimizi tamamlayıcı, destekleyici şekilde anlatımlar yapılmasına karar verildi.
Organizasyonu ve düzenlemesi bir şirkete verilen Konferansın ilk gününde,(Belediye yetkililerinden kimsenin olmaması dikkat çekiciydi,) şirket yetkilisi Oğuz Babüroğlu konferansın düzeni, işleyişi, diyaloglar ve davranışlar hakkında bilgilendirme yaptı.
Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Özdemir Sönmez tarafından Amacı "Bölge İçin Katılımcı ve Kamu İnisiyatifli Planlama" olan Haydarpaşa ve çevresiyle ilgili geçmişten bugüne yaşanan sosyal,kültürel,ve hukuki süreç anlatıldı.
Ancak bu bilgilendirmeler son derece yanlış ve eksik bilgilendirmelerdi.
Örneğin:
· KVTVKK nun bölge ile ilgili bugüne kadar verdiği kararlar bilgi notu olarak dağıtıldı ama bunların içinde 26.04.2006 tarihli 85 No.lu Bölgenin "Tarihsel ve Kültürel SİT alanı" ilan edildiği hakkındaki karar yoktu.
· Bölgenin UNESCO tarafından Endüstriyel Miras ilan edildiği bilgisi yoktu
· Haydarpaşa Dayanışmasının Haydarpaşa-Gebze/Sirkeci-Halkalı arasındaki demiryolu hattının ve hat üzerindeki binaların Anadolu Bağdat Demiryolu olarak Tarihsel SİT ilan edilmesi talebinin hala UNESCO’da görüşüldüğü bilgisi yoktu.
· 5335 sayılı yasaya göre çıkarılan TCDD Taşınmazlarının devri, satışı ile ilgili yönetmeliğin iptali talebiyle Liman-İş Sendikasının Danıştay 13. Dairesinde 2007/5183 esasına kayden açtığı dava ile yönetmeliğin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği ayrıca Haydarpaşa gar ve Liman alanındaki Taşınmazların devri, satılması, Plan ve projelendirme yetkisinin TCDD Genel Müdürlüğüne devredildiği aynı yasanın 32. maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesine gönderildiği bilgisi ve Bölge ile ilgili koruma planı yapılması için İBB ile imzalanan protokolün de bu kapsamda iptal edilmiş olması gerektiği bilgisi yoktu.
Mimarlar Odası ve Haydarpaşa Dayanışması tarafından bu eksiklikler anlatıldı bilgilendirme yapıldı.
İkinci oturumda Moderatörün: 10 ar kişilik gruplara ayrılacağız, Gruplarda tüm bireyler kendi düşüncelerini açıklayacak, Söz konusu bölgede oduğu gibi muhafaza edilmesi gereken ve değiştirilmesi gerek 4 tane şeyi belirleyeceksiniz, grupta muhalif olabilirsiniz ama alınan kararlar çoğunlukla alınan grup kararları olacaktır ve grup adına kararlar açıklanacaktır demesi üzerine;
Mimarlar Odası, Haydarpaşa Dayanışması, Mimarlık Vakfı, İnşaat Mühendisleri Odası, Doğa Savaşçıları Çevre Örgütü, Koruma Kurulu üyelerinden bazıları buna karşı çıktılar ve bunun uzmanlık isteyen bir iş olduğunu, burada verilecek bir karar olmadığını hukukçuların, tarihçilerin, mimarların çevrecilerin ve kamuoyunun uzun araştırmalar ve çalışmalar sonucu böyle bir kararı verebileceklerini bu durumda bu toplantıya katılmanın bir anlamı olmadığını söylediler.
Şehir plancıları adına bir katılımcı bölgedeki sorunun ne olduğunu niçin böyle bir planlamaya ihtiyaç duyulduğunu sordu.
Haydarpaşa Dayanışması adına katıldığım toplantıyı terk etmeden önce: Bunun çok doğru bir soru olduğunu, Bölgede bu planlamanın yapılmasını gerektirecek bir durum olmadığını, Marmaray projesi nedeniyle Haydarpaşa’nın bilerek ve isteyerek atıl bırakılmaya çalışıldığını buranın rantiyecilere peşkeş çekilmek istendiğini, Marmaray projesinin kentin ulaşım sorununu çözeceği söylenmesine rağmen, lastik tekerlekli araçlar için tüp yapılması işinin ihaleye çıkarılmaya çalışıldığını, Haydarpaşa’ya her gün ülkenin her yerinden binlerce insanın geldiğini ve geçtiğini, halkın bir tarihi kamusal alan olan Haydarpaşa Gar ve çevresinden mahrum edilmemesi gerektiğini, buranın tüm fonksiyonlarını koruyarak gar olarak kalması gerektiğini başka hiçbir şekilde halka bu kadar hizmet veremeyeceğini, bunu sadece bizim değil Koruma Kurulunun, İCOMOS’un ve UNESCO’nun da söylediğini, demiryolu emekçileri olarak işyerimizin talan edilmesini planlamaya çalışan böyle bir toplantıya katılmanın bir anlamı kalmadığını, buna alet olmayacağımızı ve toplantıyı terk edeceğimizi söyledim.
Mimarlar Odası, Mimarlık Vakfı, İnşaat Mühendisleri Odası temsilcileri de toplantıyı terk ettiler. Mimarlık Vakfından bir kişi gözlemci olarak toplantıda kaldı.
Bilgilerinize. 31.07.200
AYŞEN DÖNMEZ
İBB nin düzenlediği "Haydarpaşa’nın dünü bugünü yarını" isimli toplantı turkishdailynews gazetesine de haber olmuştur. Haber kupürü ve tercümesi aşağıya eklenmiştir.
Dün İBB tarafından düzenlenen, yetkililerle mimar ve akademisyenleri de bir araya getiren Haydarpaşa Limanının geleceği ile ilgili toplantı sıcak tartışmalara sahne oldu ve önemli pek çok katılımcı toplantıyı protesto ederek terk etti.
Katılımcılar önce toplantı yöntemine itiraz etti daha sonra toplantının Haydarpaşa’nın rant merkezi yapılmasına yasal dayanak aradığını belirterek salonu terk ettiler. Katılımcılar toplantı atmosferinin ciddiyetten uzak olduğunu ve toplantı konusu hakkında yanlış bilgilendirme yapıldığını da belirttiler.
Haydarpaşa Dönüşüm Projesi kamuoyu gündemine 2004 de geldiMimarlar Odası İstanbul Şubesi,Kadıköy belediyesi ve pek çok sivil toplum örgütü bu projeye tepki gösterdi.
İBB tarafından dün organize edilen toplantıda Deniz Kuvvetleri Komutanlığından Haydarpaşa Numune Hastanesi Başhekimine kadar pek çok kuruluşun delegesi vardı.
"Bilimsellikten Uzak"
Konferans İMP danışmanı Özdemir Sönmez’in Haydarpaşa Projesini sunumu ile başladı.Sunumun ardından moderatör Oğuz Babüroğlu katılımcıların küçük gruplara ayrılarak Haydarpaşa’da korunması gereken ve gerekmeyen yerlerin tartışılmasını istedi.
Bu arada Mimarlar Odasından Mücella Yapıcı ve Mimarlar Odası İstanbul Şube Başkanı Eyüp Muhçu ,Sönmez’in sunumuna en son resmi gelişmeleri içermemesi ve bu alandaki en küçük değişikliğin bile sosyal,ekonomik,mimari ve tarihsel verilere dayandırılarak tartışılması gerektiğini öne sürerek itiraz etti.
Muhçu, Koruma Kurulunun Haydarpaşa’ya ait SİT kararı olduğunu , bunun projenin iptali anlamında olduğunu ve Haydarpaşa ile ilgili kararların bilimsel ve geniş kapsamlı verilere ihtiyacı olduğunu sözlerine ekledi.
Marmara Üniversitesinden Emre Dölen bu konferansın Haydarpaşa’nın rant merkezi olmasını yasallaştırmak için yapıldığını söyledi.
Mimarlar Odasından Erdal Aktulga,toplantıyı terk ederken toplantı yönteminin,yasaları göz önüne alarak tartışmaya izin vermediğini belirtti.
Son Söz yerine:
Tarih Vakfının "İstanbul Dergisi" Temmuz 2008 64. sayısı ile yayın hayatına veda edip aramızdan ayrılırken 100 yılı aşkın süredir ayrılıkların ve kavuşmanın mekânı olan Haydarpaşa’yı kapağına taşımıştır.
İstanbul Gar nice ayrılık ve kavuşmalara, trenlere, martılara, demiryolu emekçilerine ev sahipliği yapacaktır.
Aklınıza mukayyet olun.
GAZETE KUPÜRLERİ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: www.kentvedemiryolu.com