Haydarpaşa Gar Plan Notu Değişikliğine Dayanışma Dava Açacak

Haydarpaşa Garı için 2012 yılında İBB Belediye Meclisinde onaylanan 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planına Haydarpaşa Dayanışması tarafından açılan davada bilirkişinin verdiği “İstanbul’un terası Haydarpaşa bölünemez ” raporunun ardından İBB yeni plan notlarında değişiklik yaparak 07.02.2014 ila 07.03.2014 tarihleri arasında askıya çıkardı. Yeni planda notunda yeşil alan toplu taşıma peronu oldu, yeraltı otopark sayısı da artırıldı.

Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi, Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası ve Liman-lş, 2012 yılında onaylanan planın iptali istemi ile İBB ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’na dava açtı. İstanbul 5. İdare Mahkemesi’nde görülen davada 2013 yılının aralık ayında bilirkişi raporu hazırladı.

Raporda birçok yapılaşma fonksiyonu getirilen Haydarpaşa’nın İstanbul’un terası niteliğinde olduğu belirtilerek doğal afetler sonrasında toplanılacak yer açısından potansiyel oluşturduğuna da dikkat çekildi.

Bilirkişi raporundan sonra İBB Meclisi 13 Aralık 2013’te 1/5000n ölçekli Haydarpaşa Gar, Kadıköy Meydanı ve Çevresel Koruma Amaçlı Nazım İmar Plan notlarında değişiklik yaparak davayı kadük hale getirdi. Planın özü aynen korunarak yeniden hazırlanan plan notları 7 Şubat 2014 tarihinde askıya çıktı. Plan 30 gün boyunca 7 Mart 2014 tarihine kadar askıda kalacak.

Eski Plan notundaki “2.1.2.6.Madde: Ticaret Alanları. Bölgede yer alan ticaret alanlarında ticaret fonksiyonunun yanında hizmet sektörüne de hitap edecektir. Prestijli konut ve günübirlik turizm tesisleri de düzenlenebilir. Bu alanda emsal 2.07 dir. Yapı yüksekliği kentsel tasarım projeleri ile belirlenecektir” açıklamaya “TCDD alanının çevresindeki T rumuzlu ticaret alanı olarak belirlenen bölgelerin zemin altında kamu kullanımına yönelik otopark yapılabilir” yine eski plan notundaki “2.1.2.9 Madde: Planlama alanının doğusunda kalan aktif yeşil alanın zemin altında İbrahimağa Aktarma Merkezi ile alandaki aktivitelerin entegrasyonunun sağlanması amacıyla yer altı otopark alanları düzenlenecektir” açıklamasına “TCDD alanının doğusunda yer alan aaktif yeşil alan olarak belirlenen bölgede toplu taşıma peron alanları düzenlenecektir” hükmü ilave edilmiştir.

Yeni planda da tarihi gar binasının kültür merkezi, sosyal tesis ve konaklama tesisi fonksiyonu değişmezken eklenen yeni plan notları ne içermektedir ayrıntılı olarak bakalım.

Rıhtım caddesinin İbrahimağa köprüsüne uzanan bölümündeki alanda yapılacak olan ticaret alanlarına en yüksek yapılaşma emsali verilmiştir. 132.690.99 m2 lik alanda 274.970.35 gibi toplam inşaat alanı olacaktır. Plan ilkeleri arasında sayılan “alanın kamusal kullanıma açılacak” ilkesi burada tümden terk edilerek parası olana kamu arazisi üzerinde ayrıcalıklı bir mekanda prestijli konut edinme imkanı sunulmaktadır. Bireysel kullanım ve fayda öne çıkarılmaktadır. Ticari kaygı kamusal yararın önüne geçmiştir.

Kadıköy kent meydanının araç trafiğinden arındırılması düşünülürken, İstanbul’da Ekim 2009 ayı içinde düzenlenen 10.Ulaştırma Şurasında 2023 yılı kent içi ulaşım sektörünün hedefleri arasında kentin vizyonu olacak merkezi bölgelere otomobiller için yer altı otoparkı yapılması bulunmamaktadır.

Projenin temel ilkeleri arasında “Tüm proje alanı halkın kullanımına açılacak” ilkesinin ise yalnızca bir temenni olduğu ve plana yansımadığını bu madde içine gizlenmiş “kamusal kullanıma açık alanlar” ifadesinden anlamaktayız. Demek ki proje yapılan alanın tamamı kamusal kullanıma açık olmayacaktır.

Yeşil alanlara bile yapılaşma ve ticari birim ile otopark yapma izni verilmektedir. Tarihi ve kentsel alanı korumaktan uzak bir yaklaşımda olan bir planın kendi oluşturacağı yeşil alanı koruması beklenmemelidir. Plan üzerinde yeşil renkle yapılan renklendirmede tonlama yapılmadığı için planda aktif yeşil alan nerelerde bulunmakta olduğu belli değildir.

Ülkemizde ilk yürürlüğe giren yönetmelikte 7 m2/kişi olan aktif yeşil alan standardı, 2 Eylül 1996 tarih ve 23804 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İmar Planı Yapılması ve Değişikliklere Ait Esaslara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik” ile 10 m2/kişi olarak değiştirilmiştir. Ülkemiz kentlerinde kişi başına düşen açık-yeşil alan miktarı gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında çok düşük düzeylerde bulunmaktadır. Örneğin Ankara’da 0,86 m2, İstanbul’da 0,84 m2, İzmir’de 0,94 m2, Kayseri’de 3,50 m2’dir. Buna karşın bazı yurtdışı ülkelerin şehirlerinde kişi başına düşen miktarlar şöyledir; Londra 28 m2, Amsterdam 45 m2, Roma 46 m2, Zürich 60 m2, Hannover (Almanya) 78 m2, Stockholm 80 m2’dir.

Söz konusu plan İstanbul’un kişi başına düşen 0,84 m2 olan yeşil alan payını artırmadığı gibi yeni yaratılmak istenen yeşil alanlara da yapılaşma izni verilerek kişi başına düşen yeşil alan payını daha da aşağıya çekilmektedir.

İBB Haydarpaşa plan notunda yapmış olduğu bu değişiklik ile başta bilirkişi raporundan davanın olumsuz etkilenebileceğini düşünerek davanın kadük kalmasını amaçlamaktadır. Ayrıca AKP’nin Kadıköy Belediye başkan adayının seçim afişlerinde yer alan “Kadıköy’de meydan düzenlemesi yapılacaktır” vaadinin arkasının doldurması hedeflemektedir.

Haydarpaşa Dayanışması plan not değişikliği askıdan iner inmez planın iptali ve yürütmesinin durdurulması için idari yargıda dava açacaktır.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu