Tren Kazası Önceden Haber Yapılabilir mi?
Bilim adamları ve kamuoyunda deprem önceden bilinebilir mi tartışmaları yapıla dursun, korhaber bir tren kazasını 20 gün öncesinden haber verdi. Her zaman önce kaza yaşanır haberi arkasından gelirdi. Ama bu sefer öyle olmamıştı. 13.11.2009 tarihinde Ankara-Eskişehir seferini yapan Yüksek Hızlı Tren Eskişehir merkeze bağlı Hasanbey köyü yakınlarında raydan çıkmış, kaza "YHT’de bakım skandalı! Her an facia yaşanabilir" başlığı ile önceden haber olmuştu. Kaza öncesi YHT hattında yaşanan bakım skandal haberleri şimdi de soru önergesi olarak TBMM’ye taşındı.
Adı geçen haber sitesinde Yüksek Hızlı Tren hattın da bakımda yaşanan sorunlar üzerine neler söylenmişti kısaca hatırlayalım.
22.10.2009 tarihinde www.korhaber.com da "YHT’de bakım skandalı! Her an facia yaşanabilir" adı ile yayınlanan haberde "YHT Elektrik hatlarının bakım-onarımı için Temmuzda açılan ihaleyi kazanan şirket 4 aydır gerekli araçları temin etmediği, Yüksek Hızlı Trenin Allah’a emanet olduğu, YHT hatlarında bakım skandalı yaşandığı, her an YHT’ de facia yaşanabileceği" belirtilmişti.
Haber içeriğinde ise;
· Ankara-Eskişehir arasında Mart ayında hizmete giren YHT’nin yol güzergâhındaki elektrifikasyon hatlarının düzenli bakım ve onarımı için açılan ihalede tam bir umursamazlık skandalı yaşandığı
· Milyonlarca lira bedelle hatların, demiryolu güzergâhının bakım-onarım işlerini alan firma Şahin Yılmaz Elektrik-Taahhüt TCDD’yle yaptığı sözleşmede yer alan 2 adet Katener otosunu Temmuz ayından bu yana temin etmediği,
· TCDD İhale komisyonu ve YHT Müdürlüğü yaptığı yazışmalarda hatların bakım ve güvenliği için gerekli bu araçların ihale gereği firma tarafından temini gerekirken halen araçlar ortada olmadığı, YHT Bölge Müdürlüğünün bakımı ancak karayolları araçlarıyla güvenli olmayacak şekilde yapılabildiği,
· Temmuz ayında yapılan sözleşmeye rağmen bakım onarım ileri ihalesini aldığı halde gereğini yapmayan Şahin Elektrik şirketine TCDD son olarak Eylül ayında ihtar çekerek, sözleşme gereklerinin yerine getirilmesinin istediği,
· Hızı saatte 257 kilometreye kadar ulaşan Yüksek Hızlı Tren (YHT) hatlarındaki bakım skandalının olası bir faciaya yol açmasından endişe edildiği ifade edilmiştir. (1)
31.10.2009 tarihinde www.korhaber.com da "Yüksek Hızlı Tren’de skandal belgeler!" adı altında yayınlanan haberde "Yüksek Hızlı Tren elektrifikasyon bakım-onarım ihalesini kazanan şirketin TCDD’nin işini yapmak için TCDD’nin araçlarını istedikleri" belirtilmektedir.
Korhaber’den yapılan açıklamaya göre;
ü Yüksek Hızlı Tren elektrifikasyon bakım-onarım ihalesini kazanan şirket, Temmuz ayından bu yana bakım araçlarını temin edemediği için, TCDD’den araç kiralamak istedi!
ü TCDD ise ihale sözleşmesi ve yükümlülüklerini yerine getiremeyen SY Enerji ile sözleşmeyi feshetmek yerine, kendi araçlarını kiralamak için kurum içi yazışmalara girişti.
ü TCDD’nin YHT bakım işleri için açtığı ihaleyi kazanan ve 2 adet Katener bakım otosu temin etme taahhüdünde bulunan SY Enerji adeta mizahi bir yaklaşımla, TCDD’nin işlerini TCDD’nin araç ve elemanlarıyla yapmak için kuruma başvurdu.
ü Korhaber’e ulaşan yeni belgeler skandalın boyutlarını daha da büyütürken, bu kez TCDD’nin kendi araç ve elemanlarıyla yapabileceği işler için ne diye milyonlarca lira ödeyip ihale açtığı sorusu akıllara takıldı.
ü Bir diğer önemli nokta ise TCDD’nin kendi bakım araçlarını SY Enerji’ye kiralaması durumunda, diğer hatların bakım, onarımının nasıl yapılacağı, can ve mal güvenliğinin nasıl sağlanacağı?
ü Korhaber’in gündeme getirdiği Yüksek Hızlı Tren (YHT) Ankara –Eskişehir arasındaki elektrifikasyon hatlarının bakım onarım ihalesi ile ilgili skandalın boyutları, Korhaber’in ulaştığı yeni belgelerle daha da büyüdü.
Temmuz 2009’da açılan YHT Elektrifikasyon hatlarının bakım ve onarımı hizmetleri ihalesini kazanan Şahin Yılmaz Enerji, İnşaat, Taahhüt, Ticaret Ltd. Şti İhale ve hizmet sözleşmesinin ilgili maddesi uyarınca hatların bakım ve onarımı için 2 adet Katener otosunu temin etme taahhüdünde bulunduğu ancak aradan yaklaşık dört ay geçmesine karşın, bu taahhüd yerine getirilmediği için hatların bakım ve onarımı riske girdiği gibi, ancak Karayolu araçlarıyla yapılabilmiş.
SY Enerji 8 Eylül’de 2009 tarihinde TCDD’ye başvurarak, YHT Elektrifikasyon Hatlarının Bakım ve Onarım İşleri için gerekli Katener otosunu TCDD’den kiralamak istediğini bildirmiş ancak bu talep iç yazışmalarda halen değerlendirme aşamasında bulunduğu belirtilmiş ve ardından Korhaber tarafından şu sorular gündeme getirilmiştir.
Ø TCDD’nin kendi iç yazışma belgelerinden ve konunun "İVEDİ" yazışmalara konu olmasından da anlaşılıyor ki YHT Elektrifikasyon hatlarının bakım ve onarımının düzenli yapılabilmesi "çok önemli" olduğu gibi, bakım ve onarımın aksamadan sürdürülmesi de bir o kadar önemli. Ama bu kadar hayati ve önemli bir konuda açılan ihalenin ve ihaleyi kazanan şirket ile yapılan sözleşmenin gereklerinin bugüne kadar yerine getirilememiş olması, bakım ve onarım işlerinin verildiği şirketin hâlâ bu işi yapamadığı TCDD’nin ivedi kendi iç yazışmalarından ortaya çıkmıyor mu?
Ø Dört aydır ihaleyi kazandığı halde sözleşmeye uymayan bir şirket, şimdi de TCDD’ye ihale konusu hizmeti vermek için gerekli araçları, TCDD’den kiralamak istiyorsa, TCDD o zaman niye ihale açıyor, niye birilerine hizmet parası ödüyor, ya da kendi araç parkıyla niye kendi işini kendi görmüyor. Yoksa, birilerine para kazandırmak için mi bu işler ihaleye çıkartılıyor?
Ø SY Enerji’nin TCDD’den aldığı ihaleden doğan taahhütlerini yerine getirmek için, yine TCDD’nin araçlarını kiralamak istemesi ve bunun için ihale sözleşme tarihinden ta dört ay sonra başvuruda bulunması (Bakım-onarım hizmet alımı İhale sözleşmesi 31 Aralık 2009’a kadar, şunun şurasında ne kaldı?) Katener Otosunu TCDD’den kiralamak istemesi de "gayrı ciddi" bir hal değil mi?
Ø TCDD Hem kendi araçlarını, maaşlı elemanlarını (operatör vb.) kiralayacak, hem de bu iş için üste para ödeyecek! Böyle bir ihale düzeni, böyle bir işletme anlayışı, bakım-onarım hizmet yaklaşımı dünyanın neresinde var?
Ø TCDD kendi araçlarını ihaleyle hizmet alacağı şirkete kiraladığında, diğer hatlardaki bakım-onarım hizmetleri aksamayacak mı? Bu hatlardaki can ve mal güvenliği riske girmeyecek mi? Şayet girmeyecekse, TCDD’nin elinde yeterli bakım-onarım aracı, eleman, uzman varsa o halde hizmet alımı için ihaleye çıkmaya ne gerek var? Bu kez TCDD yeni yeni bakım-onarım ihaleleri açmak, hizmet almak, yine birilerine para ödemek, sonra da sözleşme gereği yerine getirilmeyince, kendi parası, kendi araçlarıyla ortada kalmak zorunda olmayacak mı?
Ø Temmuz ayında bu ihale açıldığında, ihaleye katılan diğer firmalar 2 adet katener bakım otosunu temin etme şartı nedeniyle belki de dışarıda kaldılar. TCDD o zaman "Gerekirse araçları benden de kiralayabilirsiniz" deseydi, ihale sözleşmesine bu hükmü de koysaydı, belki çok daha uygun fiyata ihaleyi tamamlardı?
Ø Dört aydır ihale sözleşmesinde taahhüt ettiği araçları temin edemeyen, imzaladığı hizmet sözleşmesindeki hizmetleri veremeyen şirkete acaba TCDD bugüne kadar bir ödeme yaptı mı, yaptıysa ne tutarda? Yapmadıysa Kamu İhale Kanununun gereklerini uyguladı mı?
Ø Bir kez daha sormak gereği duyduğumuz şey ise, TCDD’nin iç yazışmalarında da görüldüğü gibi, İvedi olarak Yüksek Hızlı Tren işletmeciliğinin gereği ve önemi çerçevesinde bakım onarım hizmetlerinin aksamadan yürütülmesi zorunluluğu karşısında dört aydır alınamayan bir bakım-onarım hizmetinin yarattığı sıkıntı, yolcular açısından, can güvenliği yönünden nasıl bir risk oluşturmaktadır?
Ø TCDD dört aydır alamadığı bir hizmeti, kendisi yerine getiriyorsa ve bakım-onarım işleri aksamıyorsa, risk yoksa, işler "aksaksız" yürüyorsa, o zaman bunun için ihale açmaya, dışarıdan birilerine para ödemeye ne gerek var? (2)
Yayınlanan bu iki haber üzerine TCDD’den ilgili haber sitesine "Haber sitenizde yayınlanan, "YHT’de bakım skandalı! Her an facia yaşanabilir" başlıklı haberde öne sürdüğünüz iddialarla ilgili olarak, aşağıdaki açıklamanın yapılması gerekli görülmüştür.Bütün trenlerimizde güvenlik ve emniyet açısından hiçbir zafiyet söz konusu değildir. Gerek hızlı tren hatlarımızda gerek diğer hatlarımızda bakım onarım hizmetleri Kuruluşumuz tarafından bizzat veya hizmet alımı usulü ile titizlikle yapılmaktadır.Hizmet alımı olarak yapılmakta olan YHT hatlarımızın elektrifikasyon bakımında araç ve ekipman eksikliği bulunmamaktadır.Söz konusu hizmet alımları sözleşme ve şartnameye uygun olarak uzmanlarımızca hassasiyetle kontrol edilerek ölçüm sonuçları kayıt altına alınmaktadır.Yüksek Hızlı Tren seferleri, başladığı 13 Mart 2009 tarihinden bugüne kadar başarıyla devam etmektedir.Hiçbir bilimsel dayanağı olmayan iddiaları içeren haberin yayından kaldırılması ve açıklamalarımıza yer verilmesini önemle rica ederiz." şeklinde tekzip metni gönderilmiştir. Tekzip metninde iddialara yanıt verilmeyerek "Bütün trenlerimizde güvenlik ve emniyet açısından hiçbir zafiyet söz konusu değildir." şeklinde emeniyet garantisi verilmesinin üzerinden birkaç gün geçmesi ile birlikte Yüksek Hızlı Tren yoldan çıkmıştır.
Bu haberler üzerine 04.12.2009 tarihinde CHP Eskişehir milletvekili F.Murat Sönmez tarafından Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın yanıtlaması istemi ile TBMM Başkanlığına soru önergesi verdi.
Soru önergesinde korhaber’in gündeme taşıdığı bakım ihalesi süreci ve sonrasında yaşanan aksaklık ve noksanlıklar Ulaştırma Bakanına soru önergesi olarak yöneltildi.
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Yüksek Hızlı Tren’in bazı vagonlarının raydan çıkması ile ilgili olarak yaptığı açıklamada "Hızlı hattan normal hata geçerken 1-2 vagon raydan çıktı. Ciddi bir konu değil" demişti. Kazadan sonra böyle bir yaklaşım sergilenmesi soru önergesinin de yanıt bulmayacağı, TBMM’de içtüzük ve yaslarla belirtilen denetim faaliyetlerinin yalnızca şekli olarak varlığını sürdürdüğünü bir kez daha görmüş olacağız.
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’a göre meydana gelen kaza "ciddi bir şey değil" ise buna yönelik soru önergesinin de ciddiye alınmaması kadar doğal bir sonuç yoktur.
(1) http://www.korhaber.com/yhtde-bakim-skandali-her-an-facia-yasanabilir.php
(2) http://www.korhaber.com/yuksek-hizli-trende-skandal-belgeler.php
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu