TCDD Müfettişi Ahmet Rasih İzzet Koyunoğlu
1901 yılında Konya’da dünyaya gözlerini açan Ahmet Rasih İzzet Koyunoğlu ilk öğreniminden sonra Konya’nın tanınmış hocalarından özel dersler almıştır. İzzet Koyunoğlu İstanbul’da Halkalı Ziraat Mektebi’ndeki tahsilinden sonra Kurtuluş Savaşı’na yedek subay olarak katılıp İstiklâl Madalyası kazanmıştır. Devlet Demiryollarında çeşitli kademelerde idari görevlerde bulunduktan sonra mesleğiyle ilgili araştırma ve incelemeler yapmak üzere gittiği Almanya’da üç yıl kalmıştır. Yurda döndüğünde yine Demiryollarında başmüfettiş olarak tekrar görev başlamıştır.
Avrupa’da kaldığı süre içinde müzelerden ve kütüphanelerden etkilenen Koyunoğlu yurda döndüğünde kitap, etnografik ve arkeolojik eserler ve eşyalar toplamaya koyulmuştur. Demiryollarında müfettiş olarak görev yapması birçok yerleşim yerine gitmesine ve burada rastladığı eserleri toplamasına imkan sağlamıştır.
İzzet Koyunoğlu evlerindeki babadan kalma tarihî eşyalarla birlikte eline geçen yazma eser ve müzelik eşyaları evinde koruma altına aldı. İlk başlarda Türk halk edebiyatına dair eserlere ve cönklere daha fazla ağırlık verdiği anlaşılan Koyunoğlu daha sonra her konuda eser ve eşya topladı.
1956 yılında emekliye ayrılınca evini müze ve kütüphane şeklinde düzenleyip araştırmacıların ve ziyaretçilerin istifadesine sundu. Yerli ve yabancı ilim adamlarınca bir araştırma merkezi olarak değerlendirilen bu ev Koyunoğlu Müze ve Kütüphanesi adıyla tanındı. İzzet Koyunoğlu, yabancıların çok yüksek fiyat tekliflerine rağmen müze ve kütüphanesini 4 Temmuz 1973 tarihinde Konya Belediyesi’ne bağışladı. Müzesinin müdürlüğünü yaptığı sırada 22 Eylül 1974 tarihinde vefat etti ve Konya Üçler (Türbe) Kabristanı’nda toprağa verildi.
Konya Belediyesi, Koyunoğlu’nun iki katlı evini koruma altına alıp evin çevresindeki 5000 m2’lik alan istimlak ederek, çağdaş müzecilik ve kütüphanecilik anlayışına uygun olarak düzenleyip 2 Şubat 1984 tarihinde hizmete açtı.
Toplam 3000 m2’yi bulan teşhir salonlarında 11.348 adet arkeolojik ve etnografik eser sunulmuştur. Yapının bodrum katındaki “Tabiat Tarihi” bölümünde mineraller, fosiller ve hayvanlar bulunmaktadır. Zemin katta yer alan “Anadolu Medeniyetleri” seksiyonunda Eski ve Yeni Taş çağları, Eski Tunç, Hitit, Frig, Klasik Roma, Bizans, Selçuklu, Beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait arkeolojik, etnografik ve nümismatik eserler sergilenmiştir. Bu katın batı blokunda sanat galerisi, doğu blokunda ise 150 kişilik konferans salonu yer almaktadır. İdarî kısmın da bulunduğu üst katta Konya ve yöresine ait halı, kilim, cicim, seccade, el oyaları, giyim kuşam eşyaları, çeşitli el işleri sergilenmiştir. Rahleler, mûsiki aletleri, altın, gümüş, bronz, demir, cam ve ağaçtan yapılmış eşyalar, kahve ve hamam takımları, silâhlar, tablolar, yazma eserler, yazı takımı, murakka ve levhaları, cilt, kâğıt ve minyatür örnekleri, tesbihler, tarikat eşyaları, saatler sistemli olarak yerleştirilen eşyalardandır. Bu katın batı blokunda yer alan kütüphane kısmında tasnif edilmiş 14.747 adet yazma ve basma eser bulunmaktadır. Bu sayı Selçuk Es’in bağışladığı kütüphane, arşiv ve koleksiyonlarla, ayrıca belediye tarafından satın alınan Bozkırlı Mustafa Parlaktürk’ün kütüphanesiyle daha da artmıştır. Bunların tasnif ve teşhir çalışmaları devam etmektedir. Koyunoğlu Müze ve Kütüphanesi galerilerinde halkın elindeki eski eser ve müzelik eşyayı sergilemesine de imkân sağlanmaktadır.
Kaynak : Merhaba Gazetesi/Akademik sayfalar Cilt 16 Sayı 28 5 Ekim Çarşamba 2016 M. Ali Uz- Serdar Ceylan
