Eskişehir Dekovili

Eskişehir de günümüzde yeni mahalle olarak bilinen semte bir zamanlar “dekovil” takma adının verilmesinin nedeninin askeri personel taşımak amacıyla inşa edilmiş olan birkaç km uzunluğunda 600 mm açıklığındaki demiryolunun semtten geçmesiydi. Bu demiryolu yada hat açıklığı nedeni ile dekovil olarak adlandırılan bu işletmecilikte 4 lokomotif ve 20 vagonla yapılan turnistlerde askeri personel taşımacılığı yapılmaktaydı. 

1. Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığı’nda Alman Henschel & Son firmasından 1928 yılında satın alınarak hizmete verilen 1918 yılı yapımı dekovil fabrika müdürlüğü personelinin taşınmasında kullanılmaya başlanmış, ileriki yıllarda fabrika müdürlüğü personeli ve işçileri ile 1. Ana Jet Üs Komutanlığı personelinin servisi olarak kullanılmış ve 04 Ağustos 1988 tarihinde kullanımdan kaldırılmıştır. 

Işıklar Mahallesi ile Yeni Mahalle ( Dekovil ) arasında Pancar Kooperatifi binası önünden kalkarak Sivrihisar Caddesi sağ tarafından ilerleyen dekovilin ikinci durağı Şeker Fabrikası Lojmanları bitimdeki Kel Bahri durağıydı. Burada inen yolcular dar bir yoldan ( Dedelek Caddesi ) yürüyerek Porsuk üzerindeki tahta köprüyü geçtikten sonra Gökmeydan Mahallesine ulaşırlardı. İkinci duraktan sonra Şeker Fabrikası bitiminde dekovil caddenin karşı tarafına geçer bir süre sonra da HİBM Komutanlığına ulaşarak tesis içine girerdi. 

1988 yılında kullanımdan kaldırılan dekovil tarihi bir değer olarak koruma altına alınmış, HİBM Komutanlığı’nda bakımı tamamlanan 4 lokomotif ve 20 vagon Korgeneral Lütfi Akdemir Sosyal Tesislerinde açık hava müzesi şeklinde sergilenmeye ve vagon tipi gazino olarak kullanılmaya başlanmıştır. 

1995 yılında yapılan tadilat ile lokomotifler mazotla çalışır hale dönüştürülmüş, HİBM Komutanlığı içinde sabahları ve özel günlerde ring seferleri düzenlenmeye başlanmış, 1998 yılında sabah ringi görevine son verilerek 2003 yılına kadar özel günlerde kullanılmaya devam edilmiştir. 

2000 yılında 2 lokomotif ve 14 vagon Osmangazi Üniversitesine bağışlanmış ve bir süre fakülteler arasında öğrenci taşımada kullanılmış, 2008 yılında Koç Müzesine bağışlanan 1 adet lokomotif restorasyonunu takiben Hasköy-Sütlüce arasına döşenen 673 metrelik hatta müze ziyaretçilerinden oluşan yolcuları hafta sonları geçmiş yıllara taşımaya başlamıştır. 

2010 yılında Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin teknik desteği ve HİBM Komutanlığı personelinin çalışmaları sonucu 1995 yılında lokomotife takılan dizel motorun revizyonu ve hidrolik sistemin tamiri tamamlanmış; lokomotif, vagon ve rayların boya ve bakımı yapılarak kullanıma hazır hale getirilmiştir. 

Daha sonra Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’ne bağışlanan lokomotif ve vagonlar Sazova Bilim ve Kültür Parkı içine döşenen raylar üzerinde çocukları ve ziyaretçileri taşımaya devam etmektedir.　

Lokomotif Özellikleri

Yapı Tipi : BN2T ( 0–4–0T )

Genişliği : 600 mm

Üretici Firma : Henschel & Sohn

Üretim Yılı : 1918

Ağırlığı : 7.5 t

Uzunluğu : 5.70 m

Gücü : 70 PS

Kömür Kapasitesi : 0.5 t

Su Kapasitesi : 0.8 m3

Azami Hız : 20 km/h

Buhar Basıncı : 12 bar

Dümen Tipi : Hevsinger

Fren Tipi : Kollu fren

Özelliği : Işıklandırılmış olması 

Sözlü Tanıklık: TCDD’den Emekli Dispeçer Faruk Gönkesen “Dekovil’de çalışan lokomotiflerden birini Dekovilci Hüseyin diye tanınan bir makinist kullanırdı.”　

Yararlanılan Linkler

http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=11822&start=0http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=11713&start=45http://www.steamlocomotive.info/vlocomotive.cfm?Display=22750http://www.porttakal.com/ahaber-tarihi-tren-osmangazi-universitesi-ogrencilerini-tasiyacak-247391.htmlhttp://www.porttakal.com/ahaber-osmangazi-universitesinde-yeni-egitim-ogretim-yili-basladi-312821.htmlhttp://www.demiryolcuyuz.biz/forum/kibris-demiryolu-t845.0.htmlhttp://www.mimdap.org/?p=24021http://www.drehscheibe-foren.de/foren/read.php?17,3034007,3034007

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu