Kamu Hizmetini Kamu Vermeli, Sübvanse Edilecekse Kamu Kuruluşu Sübvanse Edilmeli
09 Mayıs 2018 Tarihli 30416 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 30.04.2018 tarih ve 2018/11691 sayılı Bakanlar Kurulu kararında “Kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında yolcu taşımacılığı hizmeti verilecek demiryolu hatlarının belirlenmesine ilişkin ekli Kararın yürürlüğe konulması; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının 27/4/2018 tarihli ve 34457 sayılı yazısı üzerine, 6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 30/4/2018 tarihinde kararlaştırılmıştır” denilmektedir.
30.04./2018 tarih ve 2018/11691 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin ekinde listede belirtilen demiryolu hatları kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında yolcu taşımacılığı hizmeti verilecek hatlar olarak belirlenmiştir. Bu Karar 01.05.2018 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi “Kamu hizmeti yükümlülükleri, Bakanlık ile demiryolu tren işletmecileri arasında yapılan bir sözleşmeye dayanılarak yerine getirilir. Bu sözleşmelerde; sözleşmenin süresi, taşımacılık yapılacak hat boyu, yapılacak tren sefer sayıları, uygulanacak yolcu taşımacılığı bilet ücretleri ve ödeme usulleri açıkça belirtilir. Sözleşmelere ilişkin diğer usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. Kamu hizmeti yükümlülükleri için ihtiyaç duyulan ödenek Bakanlık bütçesine konulur. Kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında desteklenecek demiryolu yolcu taşıma hatları ile kamu hizmeti yükümlüsü tren işletmecisinin belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir” denilmektedir.
30.04./2018 tarih ve 2018/11691 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin ekindeki kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında yolcu taşımacılığı hizmeti verilecek hatlar (trenler) listesi ve 6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi ile birlikte değerlendirildiğinde; ulaşım hakkının kullanımında İstanbul’da yaşayanların tercih hakkının ortadan kaldırıldığını, özel DTİ’lerin bu trenleri işletmeye talip olduklarında sübvanse edileceklerini görmekteyiz.
Kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında desteklenecek demiryolu yolcu taşıma hatları ve trenleri listesine YHT’ler de alınmış olup, Ankara-Pendik ve Konya-Pendik denilerek, 2018 sonunda YHT’lere hizmet vermek üzere açılacak olan HAYDARPAŞA çıkış ve varış garı olarak gösterilmemiş. Yine UDHB’nin ifadelerine göre 2018 yılı sonunda Marmaray projesinin tamamlanması ile birlikte YHT’lerden bazılarının HALKALI garda sonlanacağı vaadi listede yer almamıştır.
Kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında desteklenecek demiryolu yolcu taşıma hatları ve trenleri listesine ANAHAT trenleri sayılırken daha önce Haydarpaşa çıkış ve varışlı olan DOĞU, GÜNEY, PAMUKKALE, TOROS ve VANGÖLÜ ekspreslerinin seyir bölgeleri kısaltılarak, İstanbul (Haydarpaşa) varış ve çıkışlı seyahat edecek yolcuların tren tercih etme hakları ellerinden alınarak YHT’lerde yolculuk yapmaları zorunlu hale getirilmiştir.
30.04./2018 tarih ve 2018/11691 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin ekindeki kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında yolcu taşımacılığı hizmeti verilecek hatlar ve trenler listesinde sevindirecek gelişme ise BÖLGESEL TRENLERİN belirtildiği bölümdedir. Dönüşüme tabi tutularak imar rantı elde edilmek istenen Haydarpaşa, Sirkeci ve Adapazarı garlarının demiryolu işletmeciliğinde kullanılacağının Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilmesi olumlu bir gelişmedir. “Adapazarı Gardır Gar Kalacak”, “Sirkeci Gardır Gar Kalacak” ve Haydarpaşa Gardır Gar Kalacak” sloganı ile yıllardır yapılan eylem ve çağrılar yanıt bulmuştur.
30.04./2018 tarih ve 2018/11691 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin ekindeki kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında yolcu taşımacılığı hizmeti verilecek hatlar ve trenler listesinde MARMARAY, İZBAN ve ANKARAY’ın sayılmaması TCDD Taşımacılık Aş’nin şehir içi banliyö tren işletmeciliği yükümlülüğü olmadığı ve bu işletmeciliği İstanbul, İzmir ve Ankara Büyükşehir Belediyelerine devredileceğinin emaresidir.
30.04./2018 tarih ve 2018/11691 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin ekindeki kamu hizmeti yükümlülüğü kapsamında yolcu taşımacılığı hizmeti verilecek hatlar ve trenler listesi 6461 sayılı Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi gereği hazırlanmıştır. 6461 sayılı kanunun ilgili maddenin içeriğine göre, söz konusu kamu hizmeti bakanlık ile tren işleticileri arasındaki bir sözleşmeyle yerine getirilir. Şimdilik yolcu tren işleticisi olarak TCDD Taşımacılık AŞ faaliyet sürdürmektedir. Gelecekte başka DTİ’ler sayılan bu yolcu trenlerini işletmeye talip olduklarında Bakanlık DTİ’lere kamu hizmetinin karşılığı olarak destek (sübvanse) verecektir. Tıpkı Booz Allen Hamilton firmasının raporunda ifade edildiği gibi.