2024 Costa Carras Avrupa Vatandaşları Gümüş Ödülü Haydarpaşa Dayanışmasına Verildi.

Nesli Tükenmekte Olan Mirasın Korunması için Costa Carras Avrupa Vatandaşları Ödülleri 2024’ün kazananları açıklandı.  Ünlü Fransız gazeteci ve miras şampiyonu Stéphane Bern, Altın Ödül’ü kazandı. Gümüş Ödül, Yunan STK Archilochos – Paros Kültür Derneği ve Toplum, Kent ve Çevre İçin Haydarpaşa Dayanışma’sı platformuna ortaklaşa verildi.

Yunanistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou ve Slovenya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nataša Pirc Musar‘ın da katılacağı, Delphi Ekonomik Forumu çerçevesinde 10 Nisan’da gerçekleşecek ödül töreni öncesi paylaşılan basın bülteni aşağıdadır.

Nesli Tükenmekte Olan Mirasın Korunması için Costa Carras Avrupa Vatandaşları Ödülleri’nin 2024 kazananları bugün açıklandı. Tanınmış bir Fransız-Lüksemburglu gazeteci, radyo sunucusu ve televizyon sunucusu ve önde gelen bir miras savunucusu olan Stéphane Bern, Fransa’da ve Avrupa’nın geri kalanında risk altındaki mirasın korunması ihtiyacı konusunda farkındalık yaratmaya yönelik örnek çalışması nedeniyle Altın Ödül’ü kazandı.

Jüri, yeni kurulan iki STK’ya, Archilochos – Paros Kültür Derneği (Yunanistan) ve  Toplum, Kent ve Çevre için Haydarpaşa Dayanışma Derneği’ne (Türkiye) ortaklaşa, kültürel ve doğal miraslarını tanıtmak ve korumak amacıyla yerel vatandaş hareketlerini başarılı bir şekilde organize etmeleri nedeniyle Gümüş Ödül’ü verdi.

Ödül Töreni Delphi Ekonomik Forumu çerçevesinde 10 Nisan’da gerçekleşecek.

Tören, Yunanistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou ve Slovenya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nataša Pirc Musar’ın huzurunda gerçekleştirilecek.

Costa Carras Avrupa Vatandaşları Nesli Tehlike Altındaki Mirasın Korunması Ödülleri, 2023 yılında EUROPA NOSTRA ve ELLINIKI ETAIRIA – Çevre ve Kültürel Miras Derneği tarafından , Yunanistan’da çevrenin ve kültürel mirasın korunmasının ikonik savunucusu Costa Carras’ın anısına kuruldu.  Ödüllerin kurucu ortakları AG Leventis Vakfı, Delphi Ekonomik Forumu ve Avrupa Yatırım Bankası Enstitüsü’dür. Altın Ödül ve Gümüş Ödül, AG Leventis Vakfı tarafından cömertçe finanse edilmektedir.

2024 Katılım Çağrısına verilen yanıt etkileyiciydi. Belçika, Kıbrıs, Fransa, Gürcistan, Yunanistan, İtalya, Norveç, Sırbistan, İspanya, Türkiye ve Ukrayna’dan 22 başvuru geldi. Bu cevaba dayanarak Gümüş Ödül belirlendi.

Stéphane Bern’e Altın Ödül (Fransa/Lüksemburg)

Duyuruya tepki gösteren Stéphane Bern şu yorumu yaptı: “ Tüm miras savunucuları için Costa Carras adı, Avrupa’da tarihi miras ve onun çevresel ortamı uğruna verilen elli yıllık yorulmak bilmez mücadeleyi çağrıştırıyor. Europa Nostra Başkan Yardımcısı ve ELLINIKI ETAIRIA’nın kurucusu Costa Carras, bize insanların desteği olmadan varlığını sürdüremeyecek mirasın nasıl korunacağını ve muhafaza edileceğini gösterdi. Yirmi dört yıldır ara sıra ikamet ettiğim Yunanistan aşığı, Fransız mirasının ateşli bir savunucusu ve bir Avrupalı ​​olarak, Costa Carras Avrupa Vatandaşları Ödülü’ne layık görülmekten büyük onur duyuyorum. Fransa Cumhurbaşkanı’nın talebi üzerine ve Fondation du Patrimoine’nin yardımıyla, her yıl tehlike altındaki yaklaşık 120 anıtın korunması amacıyla yedi yıldır yürüttüğüm eyleme devam etmek gerçek bir teşviktir. Française des Jeux ile başlatabildiğim Miras Çekilişi sayesinde restorasyonlarına katılan halk tarafından rapor ediliyor. Bugüne kadar kurtarılmış veya kurtarılma aşamasında olan 875 eseri seçebildik. Bu nedenle, bu Costa Carras Ödülünü, kolektif ve bireysel olarak tarihi mirasın koruyucuları olduğumuzun farkına varan tüm yurttaşlarıma ithaf ediyorum”

Ödül Jürisi şunları ifade etti: “Stéphane Bern, Avrupa’nın kültürel mirasını korumaya ve savunmaya kararlı bağlılığı nedeniyle Costa Carras Avrupa Ödülü’nün son derece değerli bir ödülü sahibidir. ‘Bay’ olarak biliniyor. Fransa’da Miras” kapsamında Bern’in etkili televizyon programları, ülkesindeki mirasın korunmasına yönelik önemli eylemleri teşvik etti. Stéphane Bern’e emanet edilen (tamamen gönüllü olarak hareket eden) ve Fondation du Patrimoine tarafından başlatılan ve Kültür Bakanlığı tarafından desteklenen özel bir görev olan ‘Bern Misyonu’ aynı zamanda yenilikçi Miras Piyangosu’nun ( Loto du Patrimoine) oluşturulmasını da içeriyordu. Fransa’daki yüzlerce miras alanına doğrudan fon sağlanmasına ve çok ihtiyaç duyulan farkındalığın sağlanmasına yardımcı olan Française des Jeux ile. Ancak Bern’in çabaları Fransa’nın ötesine uzanıyor; çünkü kendisi, Avrupa mirasına adanmış birçok televizyon programı aracılığıyla Avrupa ve küresel ölçekte farkındalık yaratmıştır. Eski Thiron-Gardais Kraliyet ve Askeri Koleji’nin başarılı bir şekilde restorasyonuyla sonuçlanan yorulmak bilmez çabaları, onun nesli

Stéphane Bern’in misyonu, Avrupa çapında nesli tükenmekte olan miras konusunda farkındalık yaratmaya yönelik çok disiplinli çabaları ile karakterize edilmektedir. Kariyerine Fransız mirasına odaklanan televizyon programlarıyla başladı ve o zamandan beri vizyonunu kitaplar ve radyo podcast’leri aracılığıyla Avrupa mirasının korunmasını kapsayacak şekilde genişletti. Onun sarsılmaz bağlılığı, Institut de France’a bağlı Stéphane Bern Tarih ve Miras Vakfı’nın kurulmasına yol açtı. Ek olarak, 2022’de Bern, farklı kampüsler arasındaki akademik alışverişi kolaylaştırmak, miraslarını canlandırmak ve tarihlerini tanıtmak için Eski Kraliyet ve Askeri Akademiler Derneği’ni kurdu.

Miras Piyangosu, 2017 yılında, Fransa Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Stéphane Bern’e, nesli tükenmekte olan mirası belirlemek ve onu restore etmek için yeni fon kaynakları aramak üzere gönüllülük esasına göre uygulanan bir misyonu görevlendirmesinin ardından başlatıldı. Özellikle Fransız halkının mirasına olan bağlılığı sayesinde, başlangıçtan bu yana seçilen tüm alanlardaki restorasyon çalışmalarına destek için yaklaşık 230 milyon euro tahsis edildi. 850’den fazla mekana restorasyon çalışmalarında yardımcı olundu. Bugün 500’den fazla site halihazırda kaydedilmiş veya kaydedilmek üzeredir.

Bern’in misyonu, “ Bons baisers d’Europe ” ve “ Viyana Kaçamağı ” gibi televizyon programları aracılığıyla Avrupa mirasını tanıtmaya olan bağlılığının da gösterdiği gibi, sınırları aşmaktadır. Onun savunuculuğu uluslararası ilgi topladı ve diğer Avrupa ülkelerine risk altındaki mirasın korunması için benzer stratejiler benimseme konusunda ilham verdi.

Stéphane Bern’in çabaları hem ulusal hem de Avrupa platformlarında takdir topladı. Fransız mirasını korumaya ve nesli tükenmekte olan tarihi anıtları ve alanları kurtarmaya yönelik başarılı çabalarının takdiri olarak 2018’deki Avrupa Miras Ödülü / Europa Nostra Ödülü de dahil olmak üzere çok sayıda ödülle onurlandırıldı.

Yunanistan ve Türkiye’den iki seçkin STK’ya Gümüş Ödül

Archilochos – Paros Kültür Derneği (Yunanistan)

1976 yılında kurulan Archilochos – Paros Kültür Derneği, yerel kültürün tanıtılmasında ve adanın eşsiz çevresinin korunmasında önemli bir rol oynamıştır. “Vatandaş Hareketi” gibi girişimler aracılığıyla, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesinden çevrenin korunmasına kadar uzanan acil sorunların çözümüne toplumu aktif olarak dahil etmiştir. Zamanla geçirdiği dönüşümlere rağmen Archilochos, Paros ve Kiklad Adaları’nın kültürel ve çevresel manzarasını şekillendirmede önemli bir güç olmaya devam ediyor.

Arkhilokhos, 2023 yazının ardından, Paros vatandaşlarının çeşitli kuruluşlardan destek toplayıp Kiklad adalarının kıyı şeridinin çevresel mirasını korumak ve bölge sakinleri için ücretsiz plajları geri almak amacıyla “Yurttaşlar Hareketi”ni kurmasıyla Avrupa sahnesine çıktı. Medyada “Plaj Havlusu Hareketi”). Hareket hem ulusal hem de uluslararası düzeyde ilgi kazandı ve diğer bölgelerde de benzer girişimlere ilham verdi. Archilochos, dilekçeler, protestolar ve iletişim kampanyaları aracılığıyla doğal ve kültürel peyzajların korunmasını savunma konusunda proaktif davrandı. Bu aktivizm, sorunun Yunanistan Çevre Bakanı ve Yüksek Mahkeme (Areios Pagos) tarafından kamuoyu tarafından tanınmasına ve Syros Temyiz Mahkemesi Savcısı da dahil olmak üzere ilgili yetkililerin harekete geçmesine yol açtı. Paros adasının Kiklad karakterini korumaya devam eden uyum yeteneğini ve bağlılığını gösteren Archilochos, demokratik karar alma sürecini ve topluluk katılımını teşvik etmeye devam ediyor.

Ödül Jürisi şunu belirtti: “Arkhilochos olağanüstü bir vatandaş hareketidir ve onun Paros adasındaki ve daha geniş ulusal ölçekteki faaliyetleri, vatandaşların Kiklad kıyı şeridinin çevresel mirasının korunması için seslerini nasıl yükseltebileceklerini etkileyici bir şekilde yansıtmaktadır ”

Archilochos – Paros Kültür Derneği şunları söyledi: “Costa Carras Gümüş Ödülünü almak büyük bir onur. Bu eylem, geçen yaz kıyılarımızın, kamusal alanlarımızın ve çevremizin korunması için bir pan-Avrupa hareketi oluşturmak için mücadele eden tüm vatandaşların çabalarını doğrulamaktadır. Bu ödül bize, topraklarımızın tehdit altındaki doğal ve kültürel mirasını koruma çabalarımızı sürdürme gücü ve cesareti veriyor”

Toplum, Kent ve Çevre İçin Haydarpaşa Dayanışması Derneği (Türkiye)

2005 yılında kurulan Toplum, Kent ve Çevre İçin Haydarpaşa Dayanışması Derneği, İstanbul’daki tarihi Haydarpaşa Garı’nın korunması ve kullanılmasının kararlı bir savunucusudur. Yıllar geçtikçe kuruluş, Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası ve TMMOB Mimarlar Odası gibi ortakların yanı sıra yasal zorlukları ve tabandan gelen aktivizmi içeren çok yönlü bir kampanyaya öncülük etti. Kuruluşun misyonu Türkiye’nin ötesine uzanıyor ve küresel anlamda kentsel toplumsal hareketlerin benzersiz bir örneği olarak yankı buluyor. Haydarpaşa, hem kenti hem de işçi hareketlerini örgütleyerek çağdaş kentsel sorunlara çözüm bulma ve kültürel mirası koruma konusunda öncü bir yaklaşım oluşturmuştur.

İstanbul’un Anadolu Yakası Kadıköy’de yer alan Haydarpaşa Tren Garı, yalnızca bir ulaşım merkezi değil aynı zamanda şehrin kültürel ve sosyal dokusunun da ayrılmaz bir parçası. 1908 yılında Alman mimarlar Otto Ritter ve Helmut Cuno tarafından inşa edilen binanın Neo-Rönesans tarzı dış cephesi ve Barok ve Gotik iç mekan unsurları zengin mimari mirasını yansıtıyor. Otele veya müzeye dönüştürme önerileri de dahil olmak üzere kentsel dönüşüm projelerinden kaynaklanan tehditlere rağmen kuruluşun yorulmak bilmeyen çabaları, istasyonun kamusal alan ve ulaşım merkezi olma rolünü başarıyla savundu. Protestolar, işgaller ve kültürel etkinliklerle dolu 19 yıllık mücadele boyunca Haydarpaşa, sadece istasyonu korumakla kalmadı, aynı zamanda diyaloğu ve toplumsal uyumu da güçlendirerek tabandan gelen aktivizmin ve dünya çapındaki “kent hakkı” hareketinin güçlü bir örneğini oluşturdu.

Ödül Jürisi şunları ifade etti: “Haydarpaşa Toplum, Kent ve Çevre Dayanışma Derneği neredeyse 20 yıldır bu tren istasyonunun ikonik mimari mirasını savunuyor. Pek çok önemli ortağın yer aldığı zengin ve çeşitli bir etkinlik olan bu etkinlik, Türkiye ve ötesindeki proaktif bir kentsel toplumsal hareket için örnek olmuştur ve olmaya devam etmektedir.”

Toplum, Kent ve Çevre İçin Haydarpaşa Dayanışması şu yorumda bulundu: “ Haydarpaşa Garı, 2005 yılından bu yana kentsel dönüşüm adı altında tarihi ve endüstriyel işlevini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Haydarpaşa Dayanışması da buna karşılık, özgün mimari yapısının ve trenlerle olan bağlantısının gelecek nesillere aktarılması için hukuk ve sokak mücadelesi veriyor. Costa Carras Gümüş Ödülü 2024’e layık görülmek, devam eden mücadelemizi güçlendirecek bir onurdur”

Avrupa Jürisi

Europa Nostra’nın (Lüksemburg) Genel Başkan Yardımcısı Guy Clausse’un başkanlığını yaptığı Ödül Jürisi, çeşitli Avrupa ülkelerinden kültür, miras ve iletişim alanlarında bağımsız uzmanlardan oluşuyor. Bunlar: Ştefan Bâlici, Ulusal Miras Enstitüsü Genel Müdürü (Romanya); Lydia Carras , Elliniki Etairia’nın Kurucusu ve Başkan Yardımcısı (Yunanistan); Fani Mallouchou-Tufano, Girit Teknik Üniversitesi’nde Mimari Anıtların ve Sitelerin Korunması, Restorasyonu ve Yönetimi Profesörü ve Akropolis Anıtlarının Korunması Komitesi (ESMA) (Yunanistan) Başkan Yardımcısı; Sneška Quaedvlieg-Mihailović, Europa Nostra Genel Sekreteri (Hollanda/Sırbistan); Bruno Rossignol, Avrupa Yatırım Bankası Enstitüsü İklim ve Miras Programı Başkanı (Fransa); ve Paolo Vitti, Doçent, Mimarlık Okulu, Notre Dame Üniversitesi (İtalya)

Costa Carras Kimdir

İstanbul eski Tabip Odası Başkanı Selçuk Erez 22 Şubat 2022 tarihinde yitirdiğimiz Costa Carras’ın ardından yazdığı köşe yazısı https://t24.com.tr/yazarlar/selcuk-erez/costa-carras-in-ardindan,35383