Kozasından Çıkmamış Ölü Kelebek

10 yaşının tüm uçarılığı ve merakıyla, Bozcaada’da kapı komşumuza doluşan ve ağlayan kadınlar arasından kelimeler yakalayıp "uçabilen bir kelebek" yapmaya çalışıyorum ama olmuyor.

Bahar bayramına 5 gün var. Komşu teyzeler, cacalalarını kapı içlerine yayıp ellerinde iğne oyalarıyla laflamaya ve biz kapı önünde kısa kollularla nihayet seksek oynamaya başlamışız artık. Bir fırtınadır kopuyor 2–3 ev yanda. Yatalak ninelerin ölmesine, 16lık kızların kocaya kaçmasına şaşırmaktan ileri gidilemeyen küçük bir kasabadaki beklenmeyen hortum, bir anda herkesi savuruyor bir tarafa.

Nimet abla, ağlıyor ablasına. Kıymet’in arkadaşları, komşu kızlar, yazlık sinemadan nemli kalan "acıklı mendilleriyle" birbirlerine sarılıp,  ince hastalık geçirmiş bir Kerime Nadir kahramanına ağıt yakar gibi ölümün sırtını kamçılıyorlar.

Anası, -Remziye Teyze- "Seni duvağınla iskeleden uğurladım böyle mi geri alacaktım haberini?" diye bir ağıt yakmış, sönmemesi için altına içli odunlar atıyordu. Hemşire olup, Zeynep Kamil Hastanesi’nde çalıştığı, yeni evlenip 3 aylık hamile olduğunu duyduğumuz Kıymet ablanın öldüğünü fısıldıyor herkes. Üstelik ezilerek. Üstelik çıkan arbedede. Üstelik hamile… Kanatları zedelenmiş bir kelebek gibi pırpır ederek…

Dedikodunun kulaktan kulağa, dalga dalga, döne döne bir acaip kuşa döndüğü küçük bir kasabada kendi yalanına inanmaya başlayan insanlar, haberin doğruluğuna inandıkları kadar, sevdiklerine ölümü konduramamanın getirdiği korkaklıkla, birbirlerine göstermedikler kuytularında uçuk bir şüphe de büyütüyorlardı.

1 Mayıs’ın Bahar Bayramı dışında bir anlamı daha olduğunu öğreniyorum. Henüz hava durumu verilirken bile ismimizin TRT’de telaffuz edilmediği yıllarda pürdikkat radyosunu dinliyor herkes. Zafer Cilasun’un kavruk sesinden uçuca ulanan isimler arasında Kıymet Duman’ın da ismi geçiyor. Doğruluğunun tescillenmesine kahredilerek, içten içe bir merak aleviyle tutuşuyor, birbirlerine sormaya korktukları çirkin soruları getirip, çöplük gibi, istenmeyen bir eşya gibi kasaba meydanının ortasına özensizce yığıveriyorlardı.

Kıymet, komünist miydi? Anarşist miydi Kıymet? Kıymet eylem mi yapıyordu Taksim Meydanı’nda?

Uyuz köpekler, gelip gelip bu soruları kokluyor, anlamsız soru yığınını eşeliyor, kayda değer bir şeyler bulamamanın burukluğu ile biraz uzaklaşıyor, ama terkedip gidemiyorlardı da. Başını bekledikleri bu sorular olduğu kadar Taksim Meydanı’na ateş açan faillerin kirli gömleğiydi. Yaylım ateşine tutulmuş kalabalığın uğultusunu, ölen masum insanların haykırışlarını uzun uzun uladı köpekler. Ağlar gibi, küfreder gibi ve öfkeyle havlar gibi… Ola ki anarşistti, ola ki emekçiydi, ola ki bayramını kutluyordu Kıymet, ola ki sadece pazar gezmesine çıkmıştı. Ama ölmüştü, öldürülmüştü. Masumiyetin yasını tuttu köpekler.

Böylece, 2 koca gün geçip, iskeleye "motor" yanaştığında, uyuz köpekler soruları bırakıp tabutun peşine takıldılar. Üstüne Kıymet’in duvağı örtülen tabut, "kozasından çıkamamış bir kelebek müsveddesi gibi" , omuzdan omuza uçurulup, gelincikler ve hıdırellez çiçekleri arasından, eğilmiş selvilerle dolu mezarlığa götürülürken, bütün bir kasaba, çoluk çocuk, kadın erkek, son durağa "içinde kendi bedeni olan tabutlarını taşır gibi" imece usulü bir ölüm sayıklıyorlardı. Kendi kanlarını önlerine katmış, hızla derin bir kuyuya akıyorlardı. Kadınlar, cenaze alayıyla birlikte ilk kez "urk urk" mezarlığa koşuyorlardı.

……………

Bayram arifelerinde, başka cenazelerde kendi yakınının mezarına giden her kasabalı, Kıymet’e ve doğmamış çocuğuna da uğradı her sefer. Çürüyüp, tam olarak toprağa karışması 3 yılı almıştı duvağın. Ama hatırlanması için 33 yıl geçmesi gerekliymiş.

Faillerinin bulunmasına kaç yıl var?

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: Süleyman GÜNER