İstanbul’u satıp-savuşturarak, iki yakayı kavuşturmak!

Hürriyet’te okuduğum Çayyolu da Gelecekte Bahçelievler mi Olacak başlıklı yazıda, yeniden yüksek katlı yapılara –ve büyük çarşılara– dönüşen bu kent köşesinde yaşayan semt sakinleri nereye gitti diye soruyordu yazar… Kentsel alabora ve altüst oluşun ayağımızın dibine getirip yığdığı nice sorundan yeni kent köşelerine kaçarak kurtulmak ayrıcalığı da kentliyi –küresel kıskaçtan- kurtaramamaktadır. Nitekim aynı yazının sonuna doğru Çayyolu’ndan yazan hemşehrimiz, sorduğu sorunun dramatik yanıtını kendisi veriyordu:

Kenti salt araç yoluna dönüştüren kafa ve onun yaslandığı küresel güç odakları, ardısıra, tüm kentsel mekanları alış-veriş cehennemine dönüştürmek için kolları sıvamışlardır. Çayyolu’nda yaşanan da, okul satışları rezaletinin yıllar sonra yeniden ve kararlılıkla gündeme getirilmesi de aynı kaynaktan (küresel kapitalizmin küresel saldırısından) beslenen uygarlık dışı girişimlerdir.

Buna mecbur ve mahkûmdurlar! Niçin?!..

Çünkü, "Yüksek kutu yapı, sanayileşmiş spekülasyon göstergesidir. İnsan bu kutuda bir mahpus kimliği taşır. (yalnızca tüket ve sus! ÜS) Bunu bir zorunluluk olarak tanımlayanlar, kafaları midelerinde, özgür olmayan insanlardır. Kutuya istiflenmiş bir topluma evet diyen, öte yandan özgürlüklerden söz eden bir söylem yalancı (çok kibarca, ÜS) bir söylemdir. Yüksek yapı paraya kilitlenmiş oligarşinin sömürü aracıdır." (Doğan Kuban, Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji, Sayı: 1115, 1 Ağustos 2008)

Öyledir, çünkü 24 Ocak 1980’de başlatılan ülkeyi Batı sermayesine peşkeş çekmek operasyonu, artık küresel boyutta bir "saldırı"ya dönüşmüş durumdadır. Özellikle son 10 yıldır, ülke ekonomisi doğrudan uluslararası sermayenin yönetim aygıtlarının elindedir. Egemenliğimiz göstermeliktir!.. Bu mizansende hüküm-et’lere düşen, sadece verilen ödevi ya da görevi yerine getirmekle sınırlıdır! Dolayısıyla devleti yönetenlerin babalanmaları, müflis tüccar gibi elde bulunan kamu mallarının ve onlar üzerinden ülke geleceğinin pazara sürülmesi; devletin ticari işletme, yurttaşın da müşteri konumuna geriletilmesi, böylelikle ve sadece bu yoldan, yabancı yatırımcı ve sermayenin ülkeye çekileceği masalı ve makası da zihinlere kazınmak istenmektedir. Yabancı yatırımcı çekileceği masalıyla ülkenin kanı çekilmektedir; kimsecikler görüp-sezmeden!.. "Yüksek yapı", bu kazıma-götürme-perdeleme işleminin hoyrat ve kaba imgesidir; dahası, parıltılı hapis "hanesi"dir. Kafasını kasabın bıçağına gönüllü uzatmasını sürgit sağlamak için insanımızın, üretilen A tipi bir tutukevidir…

Tüm dünya ile birlikte izledik.

Bizi, yüksek kutu yapılara kilitleyip, kendileri kendi cennet ya da cehennemlerinde iblisliklerini sürdürmek üzere, her geçen gün ve saat yeni bir tabura tıkma operasyonu ile hayatı büyük dünya çoğunluğuna çekilmez kılanların postmodern faşizmine; gelişme ve ilerleme görüntülü bu yeni faşist dayatmaya sessiz kaldıkça, Çin’den yansıyan, ya da Çayyolu’nda yaşanana; satılıp satılıp yeni yüksek kutu yapılara, ya da onların altyapısına dönüştürülmek istenen türlü kamu ve okul yapılarına şaşmak hakkımız var mıdır?..

Evet, Doğan Kuban‘ın betimlemesiyle "yüksek konut bir geri kalmışlık göstergesidir." Bu nitelemeye kabalık ve küstahlık nitemlerini de eklemek yanlış olmaz! Ya…başta okulların ve kamu altyapılarının satışa çıkarılmasındaki amacın ne olduğu konusuna dönersek; amaç, yalnızca "mali kaynak sıkıntısı" mıdır? Yalnızca bununla sınırlı mıdır?.. Olmadığı kesin; her yıl milyarlarca dolar iç ve dış borç faizi ödüyoruz!.. "Entelektüel ve teknik olarak kontrol edilemeyen kentler"(Kuban)den nemâlananlar ve onlara taşeronluk hizmeti götürenlerin bir başka ve daha yıkıcı amaçları da yok mudur?..

Vardır elbette…

Anımsayacaksınız, daha, Lozan’ın 80. Yıldönümünde, 24 Temmuz 2003‘te TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu‘ndan geçen "yasa" ile okulların talanının yolu açılmıştı (*). Çok daha önceden dillendirilen, ancak siyasal dengeler gereği o güne dek küllendirilen (!) bu "yasa", şimdi "milli irade"nin desteğiyle (!) tahkim edilerek, toplumu ve tarihi madara etmek siyasetinin bir yeni manivelasına dönüştürülmüştür. Bu manivelayı ciddiye almak gerek! Arşimed‘in istediği manivelayı aratmaz da onun için…

Bursalı o yazısında, başta, kent dışına sürülecek okulların yaratacağı yeni ulaşım yükü ve kargaşası olmak üzere, büyük İstanbul cangılı ekseninde toplumu bekleyen tehlikeye dikkat çekmişti (**).

Ben, başka bir tehdit ve tehlikeye dikkat çekmek istiyorum.

Ki, en az birincisi kadar tehlikeli ve daha onarılmaz olumsuzluklara ebelik edecek bir yanı var:

Üstelik bu okullar, kentin ve ülkenin tarihini içlerinde taşıdıkları denli, soluk alamaz duruma getirdiğimiz kentlerimizin akciğerleri, çevrenidir de… Daha da kötüsü, okulu satmak, okulu kendi toprağına gömmek, onları toplumun teninden ve tininden koparmak, eşzamanlı olarak, toplumsal tarihimizin bu ulusal anıtlarıyla birlikte, bizi oluşturup kuran o kimlikten de soyunmak (soyundurulmak) demektir.

Köyleri-kentleri, tarlaları-toprakları, ağaçları-suları betona boğanlar, o beton cehennemi içine tıkmayı planladıkları insanların kafaiçlerini de betonlamak için seferber olmuşlardır!.. Hem de nice zamandır…

Çünkü insanın zihinsel coğrafyasını çoraklaştırmadan, üzerinde devindiği toprağı çölleştirip-çoraklaştırmanın olanağı yoktur. Yeni çağın yeni tiranlarının, onların treninde aşçı yamaklığına soyunanların yaptıkları ve yapagittikleri budur…

(*) Aslında "okulları satmak" düşüncesi (!) daha eskidir. Cumhuriyet‘in 4 Mayıs 1995 tarihli "Uygarlıkların İzinde" köşesindeki yazısında Oktay Ekinci ayrıntılarıyla yazmıştı: "Kit arazilerinin yanısıra okullar da ‘özelleştirme pazarı’na çıkarılıyor/ Milli Eğitim’den kültüre darbe" başlıklı bu yazıda Milli Eğitim Bakanlığı’nın konuya ilişkin kararı, 7 Nisan 1995 günlü Milliyet‘ten alınan haberle yansıtılıyordu. Şöyleydi o kısa haber:

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: ümit sarıaslan