Kalıcı Başlantı:

Demiryolu Mirasının Korunması Talebimizden Vazgeçmeyeceğiz Demiştik

31 Temmuz 2010

•

(yorumlar kapalı)

resim Haydarpaşa-Gebze ve Sirkeci-Halkalı arası demiryolu hatlarının Endüstriyel Demiryolu Mirası kapsamında koruma altına alınması için BTS, Mimarlar Odası ve ICOMOS tarafından 30.07.2007 tarihinde Koruma Kurullarına başvuru yapılmıştı.

Haydarpaşa Tuzla arası demiryolu hattı ve tesislerini değerlendiren İstanbul V Nolu Kültür varlıklarını Koruma Kurulu 05.07.2010 tarih 2655 sayılı kararı ile Haydarpaşa Tuzla arasındaki birçok demiryolu yapısını (üst geçit köprü) ve parseli tarihi eser ve sit alanı olarak tescilledi.

Haydarpaşa-Gebze ve Sirkeci-Halkalı arası demiryolu hatlarının Endüstriyel Demiryolu Mirası kapsamında koruma altına alınması için BTS, Mimarlar Odası ve ICOMOS tarafından 30.07.2007 tarihinde Koruma Kurullarına başvuru yapılmıştı. Koruma kurullarından "bina ve tesislerin korunmasının yeterli görülerek hattın bir bütünlük içinde koruma altına alınmasına gerek olmadığı" yönünde karar çıkması üzerine imza kampanyasında toplanan 4148 imza ile Haydarpaşa-Gebze ve Sirkeci-Halkalı arası demiryolu hatlarının Endüstriyel Demiryolu Mirası kapsamında bütünlüklü olarak koruma altına alınmasındaki ısrarımızı sürdürmüştük.

Talebimizin Kültür Bakanlığınca Koruma Kurullarına iletilerek Haydarpşpa Gebze Sirkeci Halkalı arası hattın ve çevresinin yeniden değerlendirilmesinin istenmesi üzerine toplanan İstanbul V Nolu Kültür varlıklarını Koruma Kurulu 05.07.2010 tarih 2655 sayılı kararında;

Eski eserler Anıtlar Yüksek Kurulunun 11.02.1978 gün ve 10752 sayılı kararı ile Haydarpaşa İskele binasının tescilli olduğunu,

Eski eserler Anıtlar Yüksek Kurulunun 10.11.1979 tarih 11609 sayılı kararı ile Erenköy İstasyon binasının tescilli olduğunu,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunun 29.02.1988 tarih 117 sayılı kararı ile Göztepe İstasyon binasının tescilli olduğunu,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunun 06.04.1993 tarih 3054 sayılı kararı ile Pendik Höyüğünün tescilli olduğunu,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunun 10.04.1997 tarih 4469 sayılı kararı ile Kartal İstasyon binasının tescilli olduğunu,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunun 04.09.2003 tarih 6653 sayılı kararı ile Yunus Lojman binasının tescilli olduğunu,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunun 21.08.1997 tarih 4542 sayılı kararı ile Haydarpaşa Gar binasının tescilli olduğunu,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunun 31.03.2004 gün 6910 sayılı kararı ile Haydarpaşa’da bulunan Elektrik evi, Muhacir Misafirhanesi, yatakhane ve yemekhane binaları, poliklinik binası, eski karakol binası, mendireğin her iki tarafındaki fenerler ile istasyon karşısındaki iki adet dikit, Kızıltoprak İstasyon Binası ve lokali, Feneryolu İstasyonu, Suadiye İstasyonu, Bostancı İstasyon ve Lojman binasının tescilli olduğunu,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulunun 17.08.2005 tarih 440 sayılı kararı ile Maltepe İstasyon binasının tescilli olduğunu,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulunun 26.04.2006 tarih ve 85 sayılı kararı ile Haydarpaşa garı ve yakın çevresini kapsayan alanın Kentsel ve Tarihi Sit alanı ilan edildiğini,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulunun 11.02.2009 tarih 1651 ve 26.04.2006 tarih 85 sayılı kararı ile Haydarpaşa Garından başlayarak Kadıköy ilçe sınırı bitimine (BOSTANCI) kadar olan demiryolu hattını içine alan 240 ada 1 parselin tescilli kültür varlığı parseli olması, Bostancı Tuzla hattı üzerinde kalan istasyon yapıları lojman ambar hamam sivil mimarlık örneği gibi yapıların tescilli olmaları göz önünde tutularak hattın ayrıca kentsel ve tarihi sit alanı olarak ilan edilmesine gerek olmadığına,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulunun 09.09.2027 sayılı kararı ile Haydarpaşa gar sahası içinde kalan Vagon elektrik servis şefliği, trafo, çamaşırhane bacası, su kuyusu, su cenderesi, labratuvar, Haydar Baba kabri, Sığınak/Tunelin korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edildiğini,
İstanbul II Numaralı Kültür Ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunun 31.03.2004 tarih 6910 sayılı kararı ile Göztepe köprüsü üzerindeki İstasyon yapısının tescil edildiğini,

Açıklayarak devamında
- 21.12.2009 tarih 2221 sayılı karar ile km 3+725.50 deki Göztepe Selamiçeşme köprüsünün yapım tekniği, mimari üslubu ve detayları ile Haydarpaşa Bağdat Demiryolu bütüncül sisteminin tarihsel dokusunu yansıtan bir ünitesi olduğundan korunması gerekli kültür varlığı olarak tesciline,
- 10.02.2010 tarih 2329 sayılı karar ile Kadıköy İlçesi 54 pafta 240 ada 1 parsele ilişkin ifraz folyeleri düzeltmelerle uygun bulunan 1.kısım: Haydarpaşa İstasyonu (Kentsel Sit Sınırı) 2.Kısım: Haydarpaşa İstasyonu-Hünkâr hamamı arası 3.Kısım: Hünkâr Hamamı-Söğütlüçeşme istasyon bitimine kadar olan parsellerin (1.2.3.Kısım)tescillerinin devamına,
- 4.Kısım: Söğütlüçeşme İstasyonu bitiminden Kızıltoprak İstasyonuna kadar olan parselin koruma alanı olarak belirlenmesine,
- 5.Kısım: Kızıltoprak İstasyonu parselinin tescilinin devamına,
- 6.Kısım: Kızıltoprak İstasyonu bitiminden Feneryolu İstasyonuna kadar olan parselin koruma alanı olarak belirlenmesine
- 7.Kısım: Feneryolu İstasyon parselinin 7/A kısmının, Taşköprü (Mustafa Mazharbey Caddesi)ye kadar olan kısmının tescilinin devamına, Feneryolu İstasyonu parselinin 7/B olarak koruma alanı olarak belirlenmesine,
8.Kısım: Tescilli köprü sınırından Göztepe İstasyonuna kadar olan parselin koruma alanı olarak belirlenmesine

9.Kısım: Göztepe İstasyon parselinin tescilinin devamına,

10.Kısım: Göztepe İstasyonu bitiminden Erenköy’deki tescilli köprüye kadar olan parselin koruma alanı olarak belirlenmesine,

11.Kısım: Tescilli köprüden Erenköy İstasyonu sonuna kadar oluşan olan parselin tescilcinin devamına,

12.Kısım: Erenköy İstasyonu bitiminden Suadiye İstasyonu başlangıcına kadar olan parselin koruma alanı olarak belirlenmesine,

13.Kısım: Suadiye İstasyonu parselinin tescilinin devamına,

14.Kısım: Suadiye İstasyonu bitiminden Bostancı İstasyonuna kadar olan parselin koruma alanı olarak belirlenmesine,

15.Kısım: Bostancı İstasyonu parselinin tescilinin devamına karar verilmiştir.

İstanbul V Nolu Kültür varlıklarını Koruma Kurulu 05.07.2010 tarih 2655 sayılı kararından ne anlıyoruz.

Koruma kurulu Haydarpaşa’dan Bostancı’ya kadar olan tüm parsellerin tescillemiş ve bir çok parseli de koruma alanı olarak ilan etmiştir. Ayrıca Bu demiryolu hattı üzerinde bulunan köprüleri de korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillemiş, km 3+725.50 deki Göztepe Selamiçeşme köprüsünün yapım tekniği, mimari üslubu ve detayları ile Haydarpaşa Bağdat Demiryolu bütüncül sisteminin tarihsel dokusunu yansıtan bir ünitesi olduğundan bahisle korunması gerekli kültür varlığı olarak tesciline karar vermiştir.

Marmaray projesinin Gebze-Halkalı banliyö hatlarının iyileştirilmesi ve hattın üçlenmesi işi inşaat, elektrik ve mekanik sistemler kapsayan kısmına ait sözleşmesi CR1 adı ile Haziran 2007 ayında imzalanmıştı. 2010 yılı Nisan ayında ise yüklenici firma olan AMD (Alstrom-Marubeni-Doğuş) Konsorsiyumu, sözleşmeyi "mevcut sözleşme şartlarında projeye devam edemeyecekleri" gerekçesiyle fesh etmişti.

DLH İnşaatı Genel Müdürlüğünün, Marmaray Projesinin demiryolu hatlarının üçlenmesi için uluslararası ihale daveti, Resmi Gazetenin 30.07.2010 tarihli sayısında yayımlandı. Projenin bu kısmına bu sefer CR3 adı verildi.

İstanbul’un Asya yakasında Gebze’den Avrupa yakasında Halkalı’ya kadar yaklaşık 77 kilometre uzunluğunda bulunan proje için teklif sahipleri, 15 Eylül 2010 tarihinde yapılacak olan ihale öncesi toplantıya katılmaya davet edildi.

İhale dokümanları, 9 Ağustos 2010 tarihinden itibaren bedeli mukabili Ulaştırma Bakanlığından satın alınabilecek.

İhalede her bir teklifle birlikte, 1 milyon avro tutarında ve ihale dokümanlarında belirtilen koşulları yerine getiren bir ihale teminatı sunulacak.

Bütün teklifler, üzerinde "Gebze-Halkalı banliyö hatlarının iyileştirilmesi inşaat, elektrik ve mekanik sistemler: CR3 sözleşmesi için teklif" yazan kapalı zarflarla, en geç 7 Ocak 2011 tarihinde saat 16.00;ya kadar teslim edilecek.

Söz konusu sözleşmenin Nisan 2011 tarihinden itibaren hayata geçirilmesi ve 2013 sonu ile 2014 sonu arasında aşamalı olarak tamamlanması beklenmektedir.

CR3 projesindeki demiryolu hatlarının üçlenmesine ait plan ve çizimler İstanbul V Nolu Kültür varlıklarını Koruma Kurulu 05.07.2010 tarih 2655 sayılı kararı alınmadan önce CR1 olarak hazırlanmış ve kurul kararından anladığımız kadarı ile de bu proje için kurul onayı alınmamıştır. Kurul söz konusu kararında birçok parseli koruma alanı olarak belirlemiş, demiryolu üstündeki birçok köprüyü de tescilleyerek koruma altına almıştır. Bu köprüler 2 hatlı demiryolu geçişine uygun olarak yapılmış olduğundan 3 hat demiryolu bu köprülerin altına sığmayacaktır.

DLH, TCDD ve Ulaştırma bakanlığı CR3 ihalesini bitirmeden önce tarihi mirasımız olan Haydarpaşa Bağdat Demiryolu hattın kurulun bu koruma kararından sonra üçlenemeyeceğini göz önüne alarak projeyi 2 hatta göre revize etmelidirler.

UNESCO Dünya miras komitesinin 30.07.2010 tarihinde Brezilya’da gerçekleştirdiği toplantıda yöneticilere İstanbul’un dünya miras listesinde kalabilmesinin gereklerini yerine getirebilmesi için 1 yıl süre vermiştir.

UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Yönetim Kurulu Başkanvekili Prof. Dr. Öcal Oğuz, İstanbul’un Dünya Kültür Miras Listesi’nde kalmasıyla ilgili kararda, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın Haliç metrosu inşaatını uluslararası uzmanlardan oluşacak bir gruba değerlendirme kararı almasının etkili olduğunu söyledi.

İstanbul V Nolu Kültür varlıklarını Koruma Kurulu 05.07.2010 tarih 2655 sayılı kararının yok sayılarak CR3 projesi hayata geçirilmek istendiğinde projeyi yargıya taşımanın yanında UNESCO yetkililerine de hassasiyetimizi ileteceğiz.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Yazar: kentvedemiryolu