Uzun Kaynaklı Demiryollarında Karşılaşılan Yanal Stabilite Sorunları-Prof.Dr.Aydın Erel

Günümüzde raylı sistem tasarımı ve uygulamalarında, cebire ile eklenmiş raylar yerine uzun kaynaklı rayların kullanılması oldukça yaygınlaşmıştır. Bu uygulama, rayların ek yerlerinde oluşan dinamik etkileri, taşıt-yol bakım masraflarım ve gürültü oluşumunu azaltmasına karşın, raylardaki ısısal genleşme olanağını kısıtlaması nedeniyle, yol çerçevesinde yanal yönde oluşan gerilmeleri arttırmakta ve yolun yanal stabilitesinin bozularak, yolun burkulmasına ve kazalara neden olabilmektedir. Kaynaklı ray uygulamasının yaygınlaşmasına, ek olarak, günümüzde işletme hızı ve dingil yüklerindeki artış da dinamik etkileri ve burkulma olasılığını arttırmaktadır. Ülkemizde kentiçi ve kentlerarası demiryollarında uzun kaynaklı raylar kullanılmakta, ancak bu konuda yeterli veri ve bilgi birikimi bulunmamasından ötürü sorunlarla karşılaşılmaktadır. Örneğin, son birkaç yıl içinde ülkemizdeki demiryolu hatlarında yanal stabilite bozulmasından kaynaklanan yol hataları ve kazalar meydana gelmiştir. Bunların en önemli nedenleri ise, yol yapım ve bakım aşamalarında raydaki sıcaklık farklılıklarına ve yolun yanal kayma direncine gerekli önemin verilmemesidir. Sonuç olarak günümüzdeki gelişmeler doğrultusunda, demiryollarımızda dünya standartlarına ulaşabilmek, olası problemleri ve etkilerini minimuma indirmek ve sistemden en iyi şekilde verim sağlayabilmek adına, mevcut ve yapılması öngörülen demiryolu hatlarında tasarım safhasında kapsamlı şekilde yanal stabilite analizlerinin yapılması bir zorunluluktur. Bu bildiride raylı sistemlerde yanal stabilite konusu ele alınmış, bu konuda dünyada ulaşılmış olan bilimsel bilgi birikiminin ışığında, demiryolu tasarımı için gerekli olan yanal stabilite analizleri için kullanılabilecek modeller ve çözüm teknikleri incelenerek öneriler sunulmuştur.

7.Ulaştırma Kongresinde sunulan bildirinin tamamını indirmek için tıklayınız